قوانین حمل و نقل بین المللی و هر آن‌چه باید درباره آن بدانید

در عصر حاضر که همه کشورها با یکدیگر ارتباط تجاری دارند، حمل و نقل بین المللی رواج بسیار زیادی پیدا کرده است. ازاین‌رو، هر کسی قبل از ارسال کالا به کشورهای دیگر، باید اطلاعات کاملی درباره قوانین حمل و نقل بین المللی داشته باشد. ممکن است این قوانین از کشوری تا کشور دیگر متفاوت باشند. به همین دلیل هم ما در این مقاله از ترابرنت، قوانین حمل و نقل کالا در کشور ایران را برای شما توضیح می‌دهیم. پس تا پایان این مقاله همراه ما باشید تا بدانید که چه قوانینی برای ارسال کالا به کشورهای دیگر وجود دارد.

به‌طورکلی، حمل و نقل کالا یکی از بهترین و مهم‌ترین راه‌های ارتباطی بین کشورهای مختلف است. هر کشوری برای موفقیت و دوام خود، نیاز دارد که با کشورهای دیگر در ارتباط باشد و این موضوع از نظر ارسال و دریافت کالا انجام می‌شود. بااین‌حال، هر کشوری قوانین مخصوص به خود را دارد که برای حمل کالا باید حتما در نظر گرفته شوند. ازاین‌رو، در این مقاله می‌توانید تمام قوانین حمل و نقل بین المللی که اهمیت خیلی زیادی دارند را مشاهده کنید.

قوانین حمل و نقل کالا

پیش از این نیز گفتیم که قانون حمل و نقل کالا در هر یک از کشورها با یکدیگر متفاوت است. اما به‌طورکلی، خیلی از این قوانین هم در همه کشورها مشترک هستند و شاید اگر فقط قوانین یکی از کشورها را بدانید، بتوانید تا حد زیادی از این موضوع در کشورهای دیگر هم سر در بیاورید. به‌طورکلی، قوانین حمل و نقل بین المللی به سه دسته حمل و نقل هوایی، زمینی و دریایی تقسیم می‌شوند و هر یک از این شیوه‌های حمل و نقل، قوانین مخصوص به خود را دارند.

در مقاله fcl چیست می توانید درباره این مدل بارگیری بیشتر مطالعه کنید.

1. قانون کنوانسیون TIR

اولین و مهمترین قانون حمل و نقل بین المللی که در همه کشورها مشترک است، قانون کنوانسیون TIR نام دارد. این قانون در ابتدا در سال 1309 میلادی توسط برخی از کشورهای اروپایی تصویب و مورد استفاده قرار گرفت. بعد از گذشت چند سال، یک سند گمرکی به نام کارنه تیر نیز تحت پوشش این قانون درآمد. این سند یکی از مهم‌ترین مدارکی است که برای ترانزیت کالا کاربرد دارد و باید توسط کشور مبدا صادر و تمام اطلاعات مربوط به بار در آن نگاشته شود.

علاوه بر این، در این سند باید تمام اطلاعات مربوط به خودروی یا وسیله باربری هم ذکر شود. با استفاده از این سند، راننده این امکان را دارد که خیلی راحت از مرزهای کشورهای مختلف عبور کند و نیازی به بازرسی گمرکی هم نباشد. البته فقط گاهی مواقع، اگر خودرو و راننده بیش از اندازه مشکوک باشند، ممکن است که بازرسی شوند. نکته جالب توجه درباره این سند این است که در صورت داشتن آن، صاحب کالا یا راننده نیازی به پرداخت هزینه‌هایی مانند عوارض گمرکی ندارد.

برای آشنایی با نحوه گرفتن ویزای بین المللی به صفحه ویزا ترانزیت چیست مراجعه کنید.

2. کنوانسیون CMR

یکی دیگر از مهم‌ترین قوانین حمل و نقل بین المللی که می‌تواند اهمیت بسیار زیادی در زمینه ارسال کالا داشته باشد، کنوانسیون CMR است. مهم‌ترین دلیل به وجود آمدن این قانون، این است که حق و حقوق منافع افراد فعال در این زمینه، به طور کامل رعایت شود.

به علاوه، این قانون موجب می‌شود که شرایط حاکم بین قوانین بین المللی حمل و نقل کالا به‌درستی مدیریت شود. باتوجه‌به این موارد، می‌توان گفت که کنوانسیون CMR می‌تواند تأثیر فوق‌العاده زیادی بر مدیریت در سطح روابط، حمل و نقل کالا از بین مبدا و مقصد و حتی حمل کننده کالا و تمام قوانین حمل و نقل داشته باشد.

به عبارت دیگر، می‌توان این‌گونه گفت که در قانون کنوانسیون تمام مسئولیت‌هایی که شرکت باربری موظف به پذیرفتن آن‌هاست، ذکر می‌شوند. مهم‌ترین مسئولیت‌های این شرکت‌ها در این قانون، مواردی مانند تاخیر در ارسال کالا، پرداخت خسارت به کالا و یا حتی نابودی کامل آن هستند. باتوجه‌به این قانون، شرکت‌های بیمه خیلی راحت‌تر می‌توانند کالاهای بین‌المللی را بیمه کنند.

برای شناخت بیشتر مفهوم تزانزیت مقاله ترانزیت چیست را مطالعه کنید.

3. قانون کنوانسیون بار‌های خطرناک ADR

قانون کنوانسیون بارهای خطرناک ADR هم یکی دیگر از مهم‌ترین قوانین حمل و نقل بین‌المللی است که از سال 1956 مورد استفاده قرار گرفته است.

به خاطر این‌که ممکن بود در حمل و نقل کالا به صورت بین‌المللی، مشکلاتی برای بار به وجود بیاید و این موضوع برای کالاهای خطرناک بیشتر صدق می‌کرد، کشورهای عضو اتحادیه اروپا تصمیم گرفتند که این قانون را تصویب کنند. با استفاده از قانون کالاهای خطرناک ADR، شرایط حمل بارهای مستعد آسیب در طول حمل و نقل با بار‌های معمولی متفاوت است.

در مقاله کامیون ترانزیت به شرح کامل این کامیون ها می پردازیم.

4. قانون ترانزیت تجاری سازمان همکاری اقتصادی ECO

علاوه بر قوانینی که در بالا نام بردیم، یکی دیگر از قوانین حمل و نقل کالا که اهمیت بسیار زیادی دارد، قانون ترانزیتی تجاری سازمان همکاری اقتصادی ECO است. این قانون در کشور ایران برای اولین بار در سال 1353 مورد استفاده قرار گرفت. برای اولین بار، قانون ترانزیت تجاری سازمان همکاری اقتصادی بین کشورهای ایران، پاکستان و ترکیه مورد استفاده قرار گرفت و در حال حاضر، بیشتر از 10 کشور عضو آن هستند.

این قانون بدین صورت است که کشورهایی که تحت عضویت آن درآمده‌اند، برای ارسال کالا به یکدیگر نیازی به پرداخت هیچ‌گونه عوارض گمرکی ندارند. حالا تفاوتی ندارد که این کالا از طریق حمل و نقل جاده‌ای، ریلی و هوایی و یا دریایی جابجا شود. در هر شرایطی، نیازی به پرداخت عوارض گمرکی نیست.

علاوه بر این، کالاهایی که تحت این قانون ارسال می‌شوند، مشمول بازرسی گمرکی نیز نخواهند شد. البته مانند مواردی که پیش از این گفتیم، فقط در صورتی بارها بازرسی گمرکی می‌شوند که راننده و یا کالا مشکوک باشند.

پیشنهاد می کنیم مقاله ترانزیت خارجی چیست را بررسی نمایید.

انواع مختلف قوانین حمل و نقل بین المللی

در بخش بالا، برخی از مهم‌ترین قوانین حمل و نقل کالا را مشاهده کردید. علاوه بر این موارد، باید بدانید که قوانین حمل و نقل بین المللی نیز انواع مختلفی دارد که بسته به نحوه ارسال کالا، ممکن است با یکدیگر متفاوت باشند. پس اگر شما می‌خواهید بدانید که مهم‌ترین نوع قانون حمل و نقل کالا از طریق روش‌های دریایی، زمینی، ریلی و یا هوایی کدام‌اند، تا پایان این بخش همراه ما باشید.

֎ قوانین حمل و نقل دریایی

این احتمال وجود دارد که قوانین حمل و نقل دریایی در کشورهای مختلف نسبت به یکدیگر متفاوت باشد. اما به‌طورکلی، اغلب این قوانین از قوانین بین‌المللی برگرفته شده‌اند. بر اساس این قوانین و توافقاتی که بین کشورهای مختلف انجام شده، شرکت حمل‌ونقل باید حتما کالا را در زمان تعیین شده به آدرس مقصد برساند.

مهم‌ترین قوانین بین المللی حمل و نقل کالا به صورت دریایی، عبارت‌اند از:

• تمام مسئولیت‌های کالا بر عهده شرکت حمل‌ونقل بوده و اگر هرگونه مشکلی در طول مسیر برای کالا به وجود بیاید و یا به طور کامل از بین برود، این هزینه را باید شرکت حمل‌ونقل به صاحب کالا بپردازد. البته درصورتی‌که دلایل کافی خلاف این موضوع ثابت شود، نیاز به پرداخت این هزینه نخواهد داشت. در کشور ایران، این قانون بدین صورت است که فقط در صورتی شرکت حمل‌ونقل باید این هزینه را بپردازد که خودش منجر به وجود آمدن آسیب شده باشد.
• مسئولیت بسته بندی کالا بر عهده صاحب کالا است. به علاوه، صاحب بار وظیفه دارد که تمام اطلاعات مربوط به کالا، ارزش آن و تعدادی که برای ارسال نظر گرفته را به شرکت حمل‌ونقل ارائه دهد. در غیر این صورت، هزینه لازم برای خسارت بر عهده صاحب کالا خواهد بود.
• صاحب بار باید کالا را بیمه کند. البته شرایطی وجود دارد که شرکت حمل‌ونقل بیمه کالا را برعهده می‌گیرد.
• صاحب کالا می‌تواند برای تضمین سلامت کالای خود تا رسیدن به مقصد، به عنوان ضمانت، مبلغی را به صورت چک و یا سفته از شرکت حمل‌ونقل بگیرد.
• کارهایی مانند تضمین سلامت کالا، صدور بارنامه، حمل و تحویل بار در زمان تعیین شده، برعهده شرکت حمل‌ونقل است.

برای حمل بار به چین می توانید مقاله ارسال بار به چین را مطالعه کنید.

֎ قوانین حمل و نقل هوایی

قوانین حمل و نقل بین المللی از روش هوایی نسبت به روش‌های دیگر بسیار ساده‌تر است. از این روش بیشتر برای حمل کالاهای فاسد شدنی، کالاهای باارزش و یا بارهای خطرناک استفاده می‌شود.

مهم‌ترین قوانینی که باید برای حمل و نقل بین المللی هوایی کالا مدنظر قرار گرفت، موارد زیر هستند:

• شرکت حمل‌ونقل کالا وظیفه صدور بارنامه، تنظیم سند و تایید آن را دارد. به علاوه، باید بارنامه و کالا در اختیار متصدی حمل و نقل قرار گرفته شود.
• اگر حجم بار بیشتر از یک بسته باشد، متصدی حمل و نقل می‌تواند از صاحب بار بخواهد که برای هر یک از آنها به صورت مجزا بارنامه تهیه کند.
• در بارنامه باید تمام اطلاعات مربوط به کالا مانند حجم وزن آن و همچنین اطلاعات مربوط به مقصد و گیرنده نیز ذکر شود.
• اگر اطلاعات نادرست در بارنامه موجب به وجود آمدن خسارت در کالا شود، شرکت حمل‌ونقل وظیفه پرداخت این خسارت را نخواهد داشت.
• اگر بعد از گذشت 7 روز که برای تحویل کالا مدنظر گرفته شده بود، همچنان کالایی به گیرنده تحویل داده نشد، صاحب کالا می‌تواند برای دریافت حقوق خود از شرکت حمل‌ونقل اقدام کند.

اگر قصد ارسال بار به کانادا را دارید از مقاله هزینه ارسال بار از ایران به کانادا دیدن کنید.

֎ قوانین حمل و نقل ریلی

ازآنجاکه از مدت‌ها پیش تاکنون از روز حمل و نقل ریلی برای ارسال کالاهای بین المللی استفاده می‌شده، قوانین آن هم سابقه نسبتا بیشتری دارند.

مقاله پیشنهادی: انواع کانتینر

بااین‌حال، قوانین حمل و نقل بین المللی از روش ریلی بین هر یک تا دو سال یک بار به طور کامل مورد بررسی و بازبینی قرار می‌گیرند. مهم‌ترین قوانین ریلی به صورت بین المللی شامل موارد زیر می‌شوند:

• هزینه مورد نظر برای حمل و نقل کالا به صورت ریلی باید توافقی بین طرفین باشد و درصورتی‌که آنها نتوانند بر سر نرخ حمل و نقل توافق کنند، این مبلغ بر اساس تعرفه‌های موجود در نظر گرفته می‌شود.
• برای هر یک از کالاها، باید برنامه‌ای بر اساس قوانین و دستورالعمل‌های هیئت مدیره راه‌آهن صادر شوند.
• بعد از صدور بارنامه، شرکت‌های حمل و نقل در قبال صاحبان کالا مسئولیت دارند. بدین صورت که شرکت حمل‌ونقل در راه‌آهن مسئولیت سلامت بار را بر عهده خواهد داشت و اگر هرگونه مشکلی برای بار به وجود بیاید، باید خسارت آن را پرداخت کنند. مگر این‌که با ارائه دلایل کافی، ثابت کند که این خسارت به خاطر کم‌کاری راه‌آهن نبوده است و دلیل دیگری داشته است.
• هر واگن باید یک بارنامه جدا داشته باشد.

سخن نهایی

در این مقاله از ترابرنت، برخی از مهم‌ترین قوانین حمل و نقل بین المللی را در اختیار شما قرار دادیم. همان‌طورکه متوجه شدید، هر یک از این قوانین می‌توانند اهمیت بسیار زیادی برای سلامت کالا داشته باشند. به همین دلیل هم اگر قصد حمل کالای خود به کشورهای دیگر را دارید، مطمئن شوید که قانون حمل و نقل کالا را به طور کامل آموزش دیده‌اید. اگر شما هم تاکنون کالای خود را به این روش به کشورهای دیگر فرستاده و اطلاعاتی درباره قوانین حمل و نقل کالا دارید، تجربه خود را در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.