تقریبا همه رانندگان ماشین سنگین می‌دانند که قیچی شدن تریلی یعنی چه و در چه مواقعی پیش می‌آید. حتی این احتمال وجود دارد که این حادثه برای آن‌ها هم پیش آمده باشد. قیچی تریلی می‌تواند باعث بروز مشکلات بسیار زیادی شود و احتمال بروز تصادفات سنگین را نیز افزایش دهد. به همین دلیل اگر شما نیز یک راننده کامیون هستید، بهتر است اطلاعات کاملی درباره این موضوع به دست بیاورید تا بتوانید از بروز آن جلوگیری کنید.
وقتی قیچی کردن تریلی پیش می‌آید، شاید حتی رانندگان باتجربه هم نتوانند ماشین را کنترل کنند. در این شرایط، تریلر از کامیون کاملا جدا شده و راننده هیچ کنترلی روی فرمان نخواهد داشت. به همین دلیل بهتر است برای جلوگیری از بروز این‌گونه مشکلات و تصادفات، روش‌های جلوگیری از قیچی کردن تریلی را بهتر بشناسید. ما در اینجا اطلاعات جامعی درباره قیچی شدن تریلی و روش‌های جلوگیری از آن را در اختیار شما قرار می‌دهیم که می‌تواند کمک بسیار زیادی به شما کند.
چرا قیچی شدن تریلی رخ می‌دهد؟
همان‌طورکه می‌دانید، همه تریلی‌ها شامل دو بخش بارگیر و بدنه هستند. این دو بخش از کامیون‌ها باید با دقت بسیار بالایی به یکدیگر وصل شوند تا در شرایط سخت بتوان آن‌ها را به‌خوبی کنترل کرد. غالبا قیچی شدن تریلی زمانی رخ می‌دهد که جاده لیز باشد و بعد از لیز خوردن کامیون، بخش بارگیر آن دچار انحراف می‌شود. در نتیجه این امر، بدنه و بخش بارگیر کامیون در جهت مخالف یکدیگر قرار می‌گیرند و حتی امکان برخورد آن‌ها به یکدیگر نیز وجود دارد.
به‌طوری‌که سر کامیون بیشتر از 90 درجه به سمت بارگیر می‌چرخد و در راستای یکدیگر قرار می‌گیرند. در صورت بروز این‌گونه مشکلات، احتمال دارد تریلی به بخشی که راننده نشسته است برخورد کند و در نتیجه، خطر بسیار زیادی برای راننده خواهد داشت.
باید بدانید که قیچی کردن تریلی فقط برای راننده و سرنشینان کامیون خطرآفرین نیست. اگر این مشکل در مسیرهای شلوغ و پرتردد رخ دهد و راننده به‌خوبی نتواند ماشین سنگین را کنترل کند، احتمال بروز تصادفات زنجیره‌ای چندین برابر می‌شود. علت قیچی تریلی شامل موارد مختلفی می‌شود که برخی از مهم‌ترین آن‌ها را در اینجا نام می‌بریم. به همین دلیل هم در این شرایط، باید حواس خود را بیش از اندازه به جاده و کنترل خودروی خود جمع کنید.
در مقاله انواع کامیون با مدل های مختلف کامیون ها آشنا می شوید.
1. شرایط آب و هوایی
مهم‌ترین علت قیچی تریلی که می‌تواند باعث بروز مشکلات بسیار زیادی شود، شرایط آب و هوایی نامطلوب است. بیشترین مواقعی که قیچی شدن تریلی رخ می‌دهد، مربوط به فصول سرد و مخصوصا زمستان است که بارندگی زیاد می‌شود. با افزایش بارندگی، جاده بیش از اندازه لغزنده می‌شود و به همین دلیل هرچه سرعت کامیون بیشتر باشد، توانایی راننده در کنترل آن کاهش پیدا می‌کند.
علاوه بر این‌که در شرایط آب و هوایی نامطلوب، احتمال یخ زدن جاده نیز وجود دارد و این امر باعث می‌شود که راننده بیشتر از قبل برای کنترل کامیون دچار مشکل شود. به‌طورکلی، برف، باران و رگبار باعث می‌شوند که سطح آسفالت جاده بیش از اندازه لغزنده شده و احتمال قیچی شدن تریلی چندین برابر بیشتر از فصول دیگر شود.
اگر بعد از یک بازه زمانی خیلی طولانی که باران نیامده، به طور ناگهانی رگبار شدیدی رخ دهد، جاده بیش از اندازه لغزنده می‌شود. زیرا در زمانی که باران نمی‌بارد، یک لایه گل روی آسفالت جمع شده و با بارش باران، لغزندگی جاده افزایش پیدا می‌کند. به همین دلیل هم اگر در جاده‌ای مشغول به رانندگی بودید و باران شدیدی شروع به باریدن کرد، بهتر است کمی کنار جاده توقف کنید تا تمام سطح جاده را باران بپوشاند.
برای داشتن یک رانندگی امن نکاتی وجود دارد که در مقاله ایمنی در رانندگی توضیح داده ایم.
2. بار خیلی سبک کامیون
دلیل دیگری که می‌تواند باعث قیچی کردن تریلی شود، بار خیلی سبک کامیون است. فرض کنید که در کامیون شما کالای خیلی سبک و کوچکی نسبت به حجم تریلی وجود دارد و حتی آن را نبسته‌اید. در این شرایط، این امکان وجود دارد که در طول مسیر، بار به بخش‌های مختلف تریلی حرکت کند و این امر موجب کشیدگی آن می‌شود. در نتیجه، این احتمال وجود دارد که خودروی شما از مسیر اصلی منحرف شود و قیچی شدن تریلی رخ دهد.
توجه داشته باشید که ترمز تریلی‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که بیشتر برای بارهای سنگین عمل کنند. حالا با سبک و کم شدن بار کامیون، احتمال لیز خوردن لاستیک‌ها روی سطح جاده چندین برابر بیشتر از قبل می‌شود.
پیشنهاد می‌کنیم مقاله بیمه تکمیلی رانندگان کامیون را مطالعه کنید.
3. سیستم تعلیق نامناسب تریلی
علاوه بر موارد قبلی، سیستم تعلیق نامناسب تریلی نیز می‌تواند علت قیچی تریلی باشد که شاید خیلی از رانندگان توجه زیادی به آن نکنند. اگر سیستم تعلیق تریلی شما خراب و نامناسب باشد، احتمال بروز قیچی تریلی چندین برابر افزایش پیدا می‌کند. مهم‌ترین عوامل موثر در قیچی تریلی، خراب بودن میل ریش یا دنده پنجم خراب است. به همین دلیل هم بعد از طی مسافت هر 30 هزار کیلومتر، قطعات آن را بررسی کنید و اگر لازم بود، آن‌ها را تعویض نمایید.
4. صاف شدن لاستیک تریلی
نه‌تنها لاستیک‌های کشنده، تایرهای تریلی نیز باید کاملا نو و آج‌دار باشند. صاف بودن لاستیک تریلی باعث می‌شود که موقع ترمز کردن، لاستیک‌ها روی آسفالت کشیده و سپس قفل شوند. دلیل این موضوع هم این است که وقتی لاستیک هیچ آجی ندارد، اصطکاک بین آن و آسفالت تا حد زیادی پایین می‌آید و در نتیجه، احتمال لیز خوردن کامیون روی سطح جاده چندین برابر می‌شود.
در مقاله بهترین لاستیک چینی برای کامیون به معرفی لاستیک های خوب برای کامیون ها می پردازیم.
روش‌های جلوگیری از قیچی شدن تریلی
تا اینجا متوجه شدید که چه مواردی باعث بروز قیچی شدن تریلی می‌شوند. حالا وقت آن رسیده که روش‌های جلوگیری از بروز این مشکل را نیز بدانید. مهم‌ترین مواردی که باعث می‌شوند از قیچی کردن تریلی خود جلوگیری کنید، شامل موارد زیر است.
1. شناخت دلایل قیچی شدن تریلی
یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که می‌تواند کمک زیادی برای جلوگیری از قیچی شدن تریلی به شما کند، این است که به‌درستی دلایل بروز این مشکل را بشناسید. همان‌طورکه پیش از این نیز گفتیم، یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز این‌گونه مشکلات، لغزنده بودن جاده و لیز خوردن کامیون است. به همین دلیل هم در شرایطی که جاده لغزنده است، با احتیاط بسیار بالایی رانندگی کنید.
2. احتیاط موقع حمل بارهای سبک
همان‌طورکه متوجه شدید، حمل بارهای بیش از اندازه می‌تواند احتمال قیچی تریلی را افزایش دهد. به همین دلیل هم وقتی که بار خیلی سبکی درون تریلی است و یا اصلا هیچ باری در آن وجود ندارد، احتیاط بسیار زیادی کنید. همان‌طورکه گفتیم، ترمز تریلی‌ها برای وزن خیلی سنگین طراحی شده‌اند و اگر وزن این کامیون‌ها کم باشد، با فشار دادن پدال ترمز، چرخ‌ها قفل شده و تریلی قیچی می‌شود.
برای گرفتن وام مقاله وام رانندگان را مطالعه کنید.
3. ترمزگیری تدریجی
موضوع دیگری که باعث می‌شود از بروز قیچی تریلی موقع رانندگی جلوگیری کنید، ترمزگیری تدریجی در چند مرحله است. بهتر است در مسافت طولانی ترمز بگیرید و کم‌کم سرعت خود را کاهش دهید. از فاصله طولانی، شرایط خود را درنظر بگیرید و به خود فرصت تصمیم‌گیری بدهید. این موضوع مواقعی که از سراشیبی و یا تپه پایین می‌روید، اهمیت بیشتری دارد.
پس می‌توان گفت یکی از بهترین و اصلی‌ترین روش‌های جلوگیری از قیچی شدن تریلی که می‌تواند کمک زیادی در کنترل کامیون به شما کمک کند، این است که از فاصله طولانی و به‌صورت تدریجی ترمز بگیرید. این امر علاوه بر جلوگیری از قیچی تریلی به شما این امکان را می‌دهد که فاصله مناسبی با خودروی جلویی داشته باشید و در هر شرایطی تصادف نکنید.
حتی اگر مجبور شدید خیلی سریع سرعت خود را کم کنید هم نباید پای خود را محکم روی پدال ترمز قرار دهید. برای مثال، فرض کنید که کودکی ناگهان وارد جاده و مسیر خودروی شما می‌شود؛ در این شرایط حتی می‌توانید از ترمز اضطراری استفاده کنید. به‌جای فشار دادن پدال ترمز با سرعت بالا، اول پدال را فشار داده و سپس کلاچ بگیرید. خودتان هم به‌گونه‌ای دست‌تان را به غربیلک فرمان بچسبانید که مشکلی برایتان پیش نیاید.
پیشنهاد می کنیم مقاله ریتاردر چیست را مطالعه نمایید.
4. ترمز نکردن در پیچ‌ها
شاید وقتی این تیتر را خواندید، کمی متعجب شوید که چرا نباید در پیچ‌ها ترمز کرد؛ اما باید به شما بگوییم که ترمز کردن دقیقا سر پیچ باعث می‌شود که کابین و بخش بارگیر کامیون به یکدیگر برخورد کنند و در نتیجه، تریلی قیچی می‌شود.
در این شرایط چاره چیست؟ بهترین روش ترمز گرفتن در پیچ‌ها، این است که قبل از رسیدن به آن‌ها آرام ترمز بگیرید و به‌تدریج سرعت خود را کم کنید. به محض این‌که به پیچ رسیدید، ترمز را رها کنید و با همان سرعت کم از پیچ عبور نمایید.
موقعی که دارید از پیچ عبور می‌کنید؛ پدال گاز را بسیار آرام فشار داده و به حرکت خود ادامه دهید. این کار باعث می‌شود که اصطکاک بین چرخ‌های محرک با سطح جاده از بین نرود و احتمال بروز قیچی شدن تریلی هم تا حد بسیار زیادی پایین آید.
پیشنهاد می‌کنیم مقاله کمر درد رانندگی را مطالعه کنید.
5. عدم چرخش فرمان موقع ترمز گرفتن
به یاد داشته باشید پیچ‌هایی که در سراشیبی وجود دارند، بیش از اندازه مستعد قیچی کردن تریلی هستند. به همین دلیل هم موقع پایین رفتن از جاده‌های کوهستانی و سرپیچ‌های این جاده‌ها، باید حواس خود را بیش از اندازه جمع کنید. زیرا تریلی تمایل دارد که در جهت وزن بخش بارگیر خود بچرخد. به همین دلیل بهتر است قبل از ورود به پیچ، به‌خوبی سرعت خود را کم کنید و بعد از این‌که مطمئن شدید کنترل وزن ماشین سنگین خود را به دست آوردید، می‌توانید از پیچ رد شوید.
به هیچ عنوان موقع ترمز گرفتن، همزمان فرمان را نچرخانید. این کار می‌تواند یکی از مهم‌ترین دلایل بروز قیچی شدن تریلی به شمار بیاید. به همین دلیل هم بعد از این‌که ترمز تریلی را گرفتید و سرعت شما به آرامی کم شد، وقت آن می‌رسد که پدال را رها کرده و به‌آرامی فرمان را بچرخانید. با انجام این کار، مطمئن می‌شوید که همچنان کنترل ماشین سنگین خود را در دست دارید.
در مقاله اینتاردر چیست به طور کامل درباره اینتاردر توضیح داده ایم.
6. محتاط بودن هنگام ترمز گرفتن در سطوح لغزنده
برای این‌که از قیچی کردن تریلی جلوگیری کنید، باید موقع ترمز گرفتن در سطوح لغزنده بیش از اندازه محتاط باشید. اگر در شرایط سخت مجبور شدید که از ریتاردر استفاده کنید، باید بیش از اندازه حواس خود را جمع کنید و برای جلوگیری از قیچی شدن تریلی، می‌توانید در ابتدا ترمز گرفته و بعد از کاهش سرعت، با احتیاط بسیار زیاد، ریتاردر را فعال نمایید.
7. کمک گرفتن از سیستم ضد قفل
شاید برای شما جالب باشد که بدانید در ابتدا سیستم ضد قفل برای هواپیما طراحی شده بود تا موقعی که هواپیما می‌خواهد روی باند حرکت کند، لیر نخورد. بعد از موفقیت این سیستم، تصمیم بر این شد که در ماشین‌های سنگین هم از آن استفاده شود.
یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از سیستم ضد قفل، این است که می‌تواند تشخیص دهد که در چه زمانی تایر‌ها می‌خواهند لیز بخورند و از این واقعه جلوگیری می‌کند. بدین صورت که در شرایطی که احتمال لیز خوردن لاستیک‌ها وجود دارد، سیستم ضد قفل نوعی نیروی متوقف کننده اعمال می‌کند که باعث می‌شود چرخ‌ها قفل نشوند و در نتیجه، از قیچی شدن تریلی جلوگیری می‌کند.
در مقاله مهار بار کامیون توضیح دادیم که چگونه بار را بدون آسیب مهار کنید.
8. احتیاط موقع لیز خوردن تریلی
این احتمال وجود دارد که خیلی از افراد موقع لیز خوردن ماشین سنگین، دست و پای خود را گم کنند و ناگهان پدال ترمز را فشار دهند؛ این در حالی است که فشار دادن پدال ترمز در مواقع لیز خوردن تریلی باعث قیچی کردن آن می‌شود. به همین دلیل هم اگر احساس کردید ماشین سنگین شما در حال قیچی شدن است، پای خود را از روی پدال ترمز بردارید و با دقت بالا، سرعت خود را کنترل کنید.
9. چک کردن مداوم ماشین سنگین
در ابتدای مقاله هم به اختصار گفتیم که خراب و نامناسب بودن سیستم تعلیق می‌تواند یکی از مهم‌ترین دلایل بروز قیچی تریلی در نظر گرفته شود. به همین دلیل هم بهتر است به‌صورت مداوم و هر چند وقت یک بار، تریلی خود را به‌طور کامل چک کنید تا مطمئن شوید که هیچ مشکلی ندارد.
درصورت خراب بودن لنت‌های ترمز و اجزای مختلف سیستم تعلیق، باید هر چه سریع‌تر برای تعویض آن‌ها اقدام کنید. علاوه بر این، به یاد داشته باشید که باید هر چند وقت یک بار، تایرهای خود را عوض کنید؛ زیرا اگر لاستیک خودرو بیش از اندازه صاف شده باشد، احتمال قیچی کردن تریلی چندین برابر می‌شود.
سخن نهایی
ما در اینجا اطلاعات جامعی درباره علل و روش‌های جلوگیری از قیچی شدن تریلی در اختیار شما قرار دادیم. همان‌طورکه متوجه شدید، مهم‌ترین دلیل بروز این مشکل، لغزندگی جاده و لیز خوردن تریلی روی آن است. به همین دلیل هم در شرایطی که جاده بیش از اندازه لغزنده است، باید احتیاط زیادی کنید. یک راننده باتجربه و ماهر قبل از این‌که شروع به حرکت کند، تمام بخش‌های کشنده و تریلر خود را چک کرده و از سالم بودن آن‌ها مطمئن می‌شود.
