کامیون یک واژه فرانسوی Camion و معادل آن در زبان انگلیسی Truck یا Lorry است. تقریبا در همه کشورها کامیون در کنار تریلی پرکاربردترین ماشین های سنگین باربری محسوب می‌شوند. یکی از عوامل تعیین‌کننده در هزینه حمل و نقل بار، نوع کامیون باربری است. اگر می‌خواهید بدانید انواع کامیون چه مشخصات و ویژگی‌هایی دارند، در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
آشنایی با تقسیم بندی انواع کامیون
در تقسیم بندی انواع کامیون با پارامتر‌های زیادی رو به رو هستیم. از تقسیم بندی بر اساس وزن کامیون گرفته تا قابلیت استفاده از آن در جاده و اتوبان.
در صورت کلی به 6 روش می‌توان انواع کامیون را تقسیم بندی کرد:
- بر اساس قدرت کامیون
- بر اساس محور و وزن کامیون و همچنین وزنی که کامیون می‌تواند حمل کند
- نوع چرخ‌هایی که بر روی کامیون بسته می‌شود
- نوع اتصال مخزن با تراکتور که می‌تواند به صورت تریلی یا نیمه تریلر باشد
- روش تخلیه کامیون، که شامل تخلیه از پشت، از کنار، از زیر و یا جلو است
- قابلیت استفاده از کامیون در شبکه‌‌ی راه‌ها، مثلا کامیونت امکان تردد در شهر را ندارد
در ادامه به بررسی انواع کامیون در این تقسیم‌بندی‌ها می‌پردازیم.
شناخت انواع کامیون بر اساس محور و وزن
در این قسمت شما را با 2 مورد از کامیون‌های پرکابرد بر اساس محور و وزن آشنا می‌کنیم.
1. کامیون تک
انواع کامیون تک دارای دو اکسل، یک محور متحرک و شش چرخ است. معمولا کامیون‌های تک را با عبارت 4×2 نشان می‌دهند.
ابعاد کامیون تک
- طول: 5.8 متر
- عرض: 2/2 متر
- ارتفاع کف تا لبه: 1/1 تا 2/1 متر
- ارتفاع از سطح زمین: 1.45 تا 1.6 متر
ظرفیت حمل بار مجاز کامیون تک
- 10 تا 12 تن
نمونه معروف کامیون تک
- مرسدس بنز آکسور ۱۸۳۳
2. انواع کامیون جفت
کامیون جفت دارای سه اکسل، دو محور متحرک، ده چرخ است. برخی از کامیون‌های جفت هشت چرخ دارند. معمولاً کامیون‌های جفت کمپرسی ۶×۴ و کامیون‌های جفت باری‌ها ۶×۲ هستند. عدد اول بیانگر تعداد چرخ‌های متصل به زمین و عدد دوم بیانگر تعداد چرخ‌های متصل به دیفرانسیل است. کامیون‌های معدودی هم به صورت 8×6 موجود هستند، از هشت چرخ این نوع کامیون‌ها شش چرخ درگیر است.
ابعاد کامیون جفت
- طول: 6.8 تا 7 متر
- عرض: 35/2 تا 2.45 متر
- ارتفاع کف تا لبه: 1.2 تا 1.3 متر
- ارتفاع از سطح زمین: 1.5 تا 1.6 متر
ظرفیت حمل بار مجاز کامیون جفت
- 15 تن
نمونه معروف کامیون جفت
- ولوو اف ام ۴۶۰
پیشنهاد می‌کنیم به مقاله «کامیون معدنی» مراجعه کنید و با بزرگترین کشنده معدنی جهان آشنا شوید.
انواع کامیون بر حسب کاربری
همان‌طور که در بالا اشاره شد کامیون‌ها به 6 روش تقسیم‌بندی می‌شوند که در این بخش به معرفی 12 مدل کامیون بر اساس کاربری می‌پردازیم.
1. کامیون اتاقدار
کامیونی با بارگیر ثابت که دارای دیواره و کف پوشیده است. ارتفاع دیواره اتاق بار از کف اتاق حداکثر ۱٫۵ متر است.
کاربرد کامیون اتاقدار
- حمل کالاهای بسته‌بندی شده
- محصولات کشاورزی
- محصولات دامی
- مصالح ساختمانی
2. کامیون بغلدار معمولی
انواع کامیون لبه دار یا بغل دار معمولی دارای بارگیری با دیواره‌های مقاوم و ثابت است. ارتفاع دیواره اتاق بار از کف اتاق حدود 80 سانتیمتر است. این دیواره‌ها، قابلیت باز و بسته شدن دارند، در نتیجه تخلیه بار با استفاده از لیفتراک امکان‌پذیر است. همچنین به علت همین قابلیت این مدل کامیون‌ها را بغل بازشو نیز می‌نامند.
کاربرد انواع کامیون بغلدار معمولی
- حمل انواع کالا به‌ویژه کالاهایی که بارگیری و باراندازی آن‌ها از طرفین انجام می‌شود.
3. کامیون بغلدار چادری
انواع کامیون بغل دار چادری دارای بارگیری با دیواره‌های کوتاه و میله‌های فلزی محافظ است که با یک چادر از جنس پلمیر مسقف می‌شود.
کاربرد کامیون بغلدار چادری
- حمل انواع کالاهای بسته‌بندی شده در کارتن و جعبه
4. انواع کامیون تیغه دار یا کانتینردار
کامیون تیغه دار دارای بارگیری است که توسط یک تیغه‌طولی به دو قسمت مساوی تقسیم و کانتینتر حمل بار بر آن قرار می‌گیرد.
کاربرد انواع کامیون تیغه دار
- حمل انواع کالا اعم از بسته‌بندی شده و فله‌ای
برای دریافت اعلام بارهای تریلی به مقاله اعلام بار تریلی کمپرسی مراجعه کنید.
5. کامیون کفی
انواع کامیون کفی دارای بارگیری ﺑﺪون دﯾﻮاره اﻃﺎق ﺑﺎر است، این ویژگی دسترسی به تمامی سطح مورد نیاز جهت بارگیری را امكان‌پذیر می‌كند. کامیون کفی دارای کف پوشیده‌‌ای از جنس چوب چند لایه با روکش ضدآب و ضدخش هستند.
کاربرد انواع کامیون کفی
- آهن آلات از قبیل میلگرد، تیرآهن
- کالاهای رول شده
- کالاهای بسته‌بندی شده
- دستگاه‌های راهسازی
- خودروهای سنگین
برای شناخت انواع تریلی‌های محبوب دنیا مقاله «انواع تریلی» را مطالعه کنید.
6. انواع کامیون مسقف
کامیون سقف دار یا مسقف دارای بارگیری به‌شکل مکعب مستطیلی است. بدنه بارگیر ساخته شده از جنس فلزی مقاوم و ضدزنگ است، که موجب حفظ سلامت و امنیت محموله‌ها در برابر خطرات محیطی و جوی می‌شود.
کاربرد کامیون مسقف
- حمل و نقل اثاثیه منزل
- مواد غذایی
- داروها
- پوشاک
- محموله‌های پستی
7. کامیون یخچال دار
کامیون یخچالی دارای بارگیری مسقف با بدنه عایق‌بندی شده و مجهز به سیستم سردکننده است. برای حمل اقلام و کالاهای فاسدشدنی از انواع کامیون یخچال دار استفاده می‌شود.
کاربرد کامیون یخچالی
- مواد غذایی
- میوه و سبزیجات
- مواد پروتئینی
- اقلام فریز شده (مانند بستنی)
- مواد دارویی و شیمیایی
8. کامیون کمپرسی
کامیون کمپرسی دارای بارگیری با بدنه فلزی است. در کامیون کمپرسی با استفاده از یک جک هیدرولیکی بالابرنده، تخلیه بار انجام می‌شود. ویژگی شاخص انواع کامیون کمپرسی تخلیه سریع و آسان بار است.
کاربرد انواع کامیون کمپرسی
- کلیه مواد معدنی و صنعتی به صورت فله مانند گچ، شن، ماسه و ..
- حمل کلیه مواد کشاورزی به صورت فله مانند ذرت، سویا، کنجاله و….
تعرفه حمل بار خاور و روش ارسال بار توسط آن را در مقاله «حمل بار خاور» شرح داده‌ایم که می‌توانید مطالعه نمایید.
9. انواع کامیون تانکر یا مخزن دار
بدنه بارگیر کامیون تانکر متشکل از یک مخزن سربسته و استوانه‌ای است. برای حمل انواع مایعات مختلف از کامیون تانکر استفاده می‌شود. تخلیه بار تانکر به دو روش پمپی و ثقلی (وزن خود مایع) انجام می‌شود. برای تخلیه پمپی مایعات، به یک موتور پمپ جدگانه نیاز است.
جنس بدنه تانکر
بسته به نوع مایعاتی که حمل می‌کنند متفاوت است.
- بدنه فولادی برای حمل سوخت‌های چهارگانه (بنزین، گازوئیل، مازوت، نفت سفید)
- بدنه استیلی برای حمل مایعات بهداشتی
- بدنه آلومینیومی برای حمل مایعات خاص مانند سوخت هواپیما
- بدنه با عایق ضدخوردگی مناسب برای حمل مایعات اسیدی و قلیایی
کاربرد انواع کامیون تانکر
- انواع مختلف مایعات (که در بالا به آن اشاره کردیم)
10. انواع کامیون بونکر
کامیون بونکر دارای بارگیری بدون شاسی است که بدنه آن را یک مخزن فلزی سربسته و استوانه‌ای شکل تشکیل می‌دهد. مکانسیم عملکرد بونکرها براساس بارگیری ثقلی و تخلیه بار تحت هوای فشرده است، به همین منظور در مخزن بونکر تجهیزات لوله‌کشی و شیرآلاتی تعبیه شده است که هوای را فشرده و به لوله‌ها ارسال می‌کنند. برای شناخت بیشتر بونکر مقاله «بونکر چیست» را مطالعه کنید.
کاربرد کامیون بونکر
- اقلام فله‌ای جامد و شکل‌پذیر مانند سیمان، آرد، گندم، ملاس چغندر و …
11. انواع کامیون میکسر یا مخلوط کن
کامیون میکسر دارای بارگیری به‌شکل مخزن سربسته و مجهز به دستگاه مخلوط کن است. حمل مواد تشکیل دهنده بتون نیازمند روشی است که مانع سفت شدن مواد تا رسیدن به محل مصرف شود، از این رو برای مخلوط کردن این مواد در کامیون میکسر یک مخزن گردان تعبیه شده است.
کاربرد کامیون میکسر
- مواد تشکیل‌دهنده بتون
اگر می‌خواهید با روش‌های مراقبت از تایر خودرو آشنا شوید مقاله نگهداری لاستیک خودرو را مطالعه کنید.
12. انواع کامیون جرثقیل دار
کامیون جرثقیل دار دارای بارگیری ثابت و اتاق دار است که جرثقیلی بر روی آن تعبیه شده است.
کاربرد کامیون جرثقیل دار
- حمل انواع خودرو
اکنون با شناخت انواع مختلف ماشین‌های سنگین و فوق سنگین می‌توانید باتوجه به نوع بار و وزن بار با آگاهی بیشتری ماشین مناسب برای حمل بار خود را انتخاب کنید. همچنین می‌توانید در سامانه محاسبه کرایه حمل بار ترابرنت، هزینه باربری محموله‌هایتان را سریع و آسان محاسبه نمایید.
سخن پایانی
انواع کامیون های پرکاربرد در این مقاله مورد بررسی قرار گرفت. توضیح دادیم که انواع کامیون در زمینه محور و وزن خودرو، به سه دسته تک محور، دو محور و خاور تقسیم می‌شوند. انواع کامیون بر حسب کاربردی که دارند، به دسته‌های کامیون اتاقدار، کامیون بغلدار، کامیون بغلدار چادری و کامیون کفی و … تقسیم می‌شوند. نوع دیگر کامیون که بیشتر برای حمل مصالح ساختمانی کاربرد دارد، کامیون کمپرسی و کامیون میکسر می‌باشد. این سبک کامیون دارای جک هیدرولیکی هستند که باعث می‌شود تخلیه بار به راحتی انجام شود. کامیون میکسر نیز باعث می‌شود تا مصالح ساختمانی خشک و سفت نشود تا زمانی که به مقصد مورد نظر برسد.
در کل انواع کامیون دارای تنوع بالایی است و شما عزیزان با توجه به نیازی که دارید می‌توانید مناسب‌ترین گزینه را برای خود به کار بگیرید.