اصطلاحات و موضوعات متعددی در حوزه تجارت بین‌المللی کالا وجود دارند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، کالای متروکه است. افرادی که قصد آغاز تجارت بین‌المللی و صادرات و واردات کالا را دارند، باید اصطلاحات این حوزه را به طور کامل بشناسند. ازاین‌رو، در این مقاله قصد داریم اطلاعات کاملی درباره شرایط کالای متروکه و دلایل متروکه شدن آن را برای شما توضیح دهیم.
کالای متروکه چیست؟
به‌طورکلی، همه کالاها مدت زمان خاصی برای نگهداری در انبار گمرک دارند. درصورتی‌که این بازه زمانی برای کالایی افزایش پیدا کند و بیش از زمان تعیین شده در انبار گمرک بماند، به آن کالای متروکه می‌گویند. مدت زمان تعیین شده برای نگهداری کالا در انبار گمرک، نهایتاً ۴ ماه است. اگر صاحب کالا بعد از گذشت این ۴ ماه برای ترخیص کالای خود از گمرک اقدام نکند، کالای او به عنوان متروکه در نظر گرفته می‌شود.
اما سؤالی که اینجا پیش می‌آید، این است که چه بلایی سر کالای متروکه می‌آید؟ بعد از گذشت ۴ ماه تعیین شده از ماندگاری کالا در انبار گمرک و متروکه شدن آن، سازمان گمرک می‌تواند کالا را ضبط کرده و به فروش برساند.
البته باید گفت که قوانین متعددی برای کالاهای متروکه موجود در سازمان گمرک وجود دارند. ازاین‌رو، شرایط بعضی از کالاها می‌تواند با محموله‌های دیگر متفاوت باشد. اما به‌طورکلی، بیشتر کالاهایی که از طریق هوایی وارد گمرک کشور می‌شوند، نهایتاً بعد از دو ماه باید از سازمان گمرک ترخیص شوند. درباره ارسال کالا از طریق روش‌های دیگر، این بازه زمانی به ۴ ماه افزایش پیدا می‌کند.
برای کسب اطلاعات درباره ترانزیت کالا به مقاله ترانزیت مراجعه کنید.
مهم‌ترین دلایل متروکه شدن بار چیست؟
چه دلیلی باعث می‌شود که کالایی متروکه شناخته شود؟ همان‌طور که پیش از این نیز گفتیم، مهم‌ترین دلیلی که باعث متروکه در نظر گرفته شدن کالا می‌شود، این است که صاحب بار برای ترخیص آن از گمرک اقدام نکند. هر کسی که بخواهد کالایی را به مرز کشوری وارد کند، باید آن را از گمرک ترخیص نماید.
به منظور ترخیص کالا، تشریفات گمرکی باید به طور کامل انجام شوند. بااین‌حال، عدم مراجعه صاحب کالا یا نماینده قانونی او برای ترخیص کالا از گمرک، موجب می‌شود که کالا بیش از اندازه تعیین شده در انبار گمرک بماند و به عنوان کالای متروکه در نظر گرفته شود. به طور خلاصه، مهم‌ترین دلایل متروکه شدن کالا در گمرک، عبارت‌اند از:
- عدم مراجعه صاحب کالا برای ترخیص کالا از گمرک
- عدم ارائه مدارک و مجوزهای مورد نیاز برای ترخیص کالا
- نداشتن بودجه و نقدینگی لازم برای پرداخت هزینه‌های مورد نیاز به منظور ترخیص کالا از گمرک
بیجک یکی از اسناد مهم در حمل‌ونقل است که در مقاله بیجک باربری درباره آن توضیح داده‌ایم.
روش‌های جلوگیری از متروکه شدن کالا
اگر شما هم می‌خواهید کالایی را وارد کشور کنید و از گمرک ترخیص نمایید، باید تلاش کنید که کالا متروکه نشود. تنها کاری که می‌توانید برای جلوگیری از متروکه شدن کالای خود انجام دهید، کسب اطلاعات کافی درباره این موضوع و انجام اقدامات لازم است.
بهتر است زمانی که کالای شما در انبار گمرک قرار گرفت، هرچه سریع‌تر برای ترخیص آن از این سازمان اقدام کنید. به منظور ترخیص کالا، باید مراحل متعددی را طی کنید که برخی از مهم‌ترین آن‌ها، ثبت اظهارنامه گمرکی، آماده‌سازی مدارک و مجوزهای مورد نیاز، پرداخت هزینه‌ها و سایر موارد این‌چنینی هستند.
به همین دلیل سعی کنید قبل از این که کالای خود را وارد گمرک کنید، اطلاعات کافی درباره هزینه‌های مورد نیاز برای ترخیص کالا از گمرک و مجوزهای ضروری به دست بیاورید. با انجام این کار، می‌توانید در بازه زمانی کوتاه‌تری کالا را از گمرک ترخیص کنید.
آیا می‌توان کالا را در مدت طولانی‌تری در گمرک نگهداری کرد؟
پیش‌ازاین نیز به اختصار گفتیم که برای وارد کردن کالا به گمرک از طریق روش هوایی به مدت دو ماه و روش‌های دیگر به مدت چهار ماه می‌توان کالا را در انبار گمرک نگه داشت. بااین‌حال، سؤالی که برای خیلی از افراد پیش می‌آید، این است که آیا می‌توان کالا را در مدت زمان طولانی‌تری نسبت به زمان تعیین شده در انبار گمرک نگهداری کرد؟
اگر صاحب کالا به هر دلیلی نتواند کالای خود را در این بازه زمانی از گمرک ترخیص کند، باید به صورت رسمی نامه کتبی به سازمان گمرک بنویسد. در این نامه، باید دلیل موجهی برای عدم ترخیص کالای خود از گمرک برای این سازمان بیاورد.
درصورتی‌که سازمان گمرک دلایل صاحب کالا برای عدم ترخیص را تأیید کند، ممکن است مدت زمان نگهداری کالا در انبار را تا دو ماه دیگر افزایش دهد. البته این بازه زمانی بسته به شرایط مختلف و صلاحدید سازمان گمرکی، می‌تواند متفاوت باشد.
ترخیص کالا قوانینی دارد که در مقاله قوانین ترخیص کالا از گمرک به طور کامل شرح داده‌ایم.
سازمان گمرک با کالای متروکه چه می‌کند؟
همان‌طور که در ابتدای این مقاله نیز گفتیم، زمانی که کالای متروکه در انبار گمرک می‌ماند، این سازمان کالا را برای خود ضبط می‌کند. سپس بعد از ضبط کالا، برای فروش آن اقدام می‌کند. سه روش برای فروش کالای متروکه از طرف سازمان گمرک وجود دارد که عبارت‌اند از:
- حراج
- خرده فروشی
- مزایده کتبی
مسئولیت فروش کالاهای متروکه در سازمان گمرک، بر عهده سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی است. نکته مهمی که باید درباره فروش کالای متروکه از طرف سازمان گمرک بدانید، این است که هزینه به دست آمده از فروش این کالا در اختیار گمرک قرار نمی‌گیرد.
در مقابل، سازمان گمرک هزینه‌ها و جریمه‌های مربوط به نگهداری کالا، فروش آن، نقل و انتقالات بار، حق بیمه و سایر موارد این‌چنینی را از مبلغ به دست آمده از فروش کالا کسر کرده و مابقی آن را به صاحب کالا باز می‌گرداند.
سخن پایانی
در این مقاله اطلاعات کاملی درباره کالای متروکه و نحوه فروش آن‌ها در اختیار شما قرار دادیم. همان‌طور که گفتیم، شما باید در بازه زمانی بین ۲ تا ۴ ماه برای ترخیص کالا از گمرک اقدام کنید. در غیر این صورت، اگر مدت زمان نگهداری کالا در گمرک را تمدید نکرده باشید، محموله شما به عنوان متروکه در نظر گرفته خواهد شد. شما می‌توانید با مشورت با کارشناسان ترابرنت، نحوه سریع ترخیص کالا از گمرک را یاد بگیرید. اگر سؤال دیگری در این باره دارید، می‌توانید در قسمت نظرات از ما بپرسید.
