فرق کامیون و تریلی چیست؟

کامیون و تریلی هر دو ماشین‌های سنگینی هستند که برای حمل بار استفاده می‌شوند. اگرچه هر دو کاربرد یکسانی دارند اما ویژگی‌های آن متفاوت است. شناخت این ویژگی‌ها به ما اجازه می‌دهد در هنگام گرفتن ماشین برای حمل بار، بیشتر دقت کنیم و گزینه مناسب را انتخاب کنیم. در بلاگ ترابرنت سراغ موضوع تفاوت تریلی و کامیون می‌رویم و از زاویه‌های مختلف توضیح می‌دهیم که فرق کامیون و تریلی چیست.

معرفی کوتاه تریلی و کامیون

تریلی در واقع همان قسمتی از ماشین سنگین است که درون آن بارگیری می‌کنند. مثلا در خاور 911، بخشی که درون آن اثاث خانه را قرار می‌دهن همان تریلی است. اما در ایران تریلی به کامیون‌هایی گفته می‌شود که معمولا بیشتر از 12 تا 18 چرخ دارند. کامیون هم یک اصطلاح عمومی است که به کامیون‌هایی با کمتر از 12 چرخ گفته می‌شود.
از نظر باربری هم کامیون را برای حمل بارهایی تا وزن حداکثر 20 تن استفاده می‌کنند در حالیکه امکان بارگیری تا 35 تن هم در تریلی وجود دارد. علاوه بر این مدل‌های بارگیر تریلی نسبت به کامیون تنوع بیشتری دارد. مثلا شما می‌توانید از تریلی کفی، بغلدار، کمپرسی، یخچالی و … استفاده کنید اما در گروه کامیون‌ها بارگیر کفی وجود ندارد.

کامیون

کامیون اولین مفهومی است که در صورت نیاز به جابجایی بار به ذهن ما می‌آید. ما به خاور، کامیونت، کامیون تک و کامیون جفت در کل کامیون می‌گوییم. انواع کامیون در گروه ماشین‌های سنگین قرار می‌گیرند و تعداد امکانات کامیون برای حمل بار نسبت به تریلی کمتر است. تناژ حمل بار در کامیون کمتر است. همچنین تنوع بارهایی که با کامیون حمل می‌شود نیز کمتر است. در کنار این موضوع؛ تعداد چرخ‌ها و محورهای کامیون نیز از تریلی کمتر است که قابلیت‌های مانورپذیری و کنترل را در این ماشین سنگین کاهش می‌دهد.

انواع کامیون: تک، جفت، خاور و کامیونت

تریلی

در ادامه موضوع تفاوت تریلی و کامیون باید بگوییم که تریلی یک ماشین با ابعاد بزرگ است که بیشتر در جاده‌ها دیده می‌شود و یکی از ابزارهای اصلی در حمل کالا است. از دیرباز تریلی‌ها نقش پر رنگی در انتقال کالاهای تولید شده در شهرک‌های صنعتی و کارخانه‌های بزرگ به ورودی شهرها را داشته و به توزیع بهتر این محصولات کمک کرده‌اند. قدرت موتور و سیستم تعلیق تریلی نسبت به کامیون قوی‌تر است. قابلیت‌های بیشتری هم برای کنترل تریلی در اختیار راننده قرار دارد. در برخی از تریلی‌ها حتی امکانات رفاهی مثل کابین خواب، وسایل شستشو، کمدهای نگهداری وسایل و … نیز برای راننده تعبیه شده است.

از نظر میزان وزن و تنوع بار، تریلی امکانات بیشتری از کامیون دارد. البته به همین نسبت برای بارگیری و تخلیه بار تریلی هم زمان بیشتری سپری می‌شود. میزان مصرف سوخت تریلی بیشتر است و در شرایط آب و هوایی مختلف، استحکام و پایداری بیشتری نشان می‌دهد. علی‌رغم همه ویژگی‌های مثبت، برای ورود تریلی به شهرها محدودیت‌های بیشتری وجود دارد و در بخش زیادی از تصادف‌های جاده‌ای هم ردپای تریلی بیشتر از کامیون دیده می‌شود.

انواع تریلی: کفی، بغلدار، کمپرسی، یخچالی، چادری و تانکر

تفاوت تریلی و کامیون چیست؟

طراحی

• طراحی کامیون: کامیون یک شاسی یکپارچه دارد. بخش کشنده کامیون که محل استقرار راننده است از بخش بارگیر جدا نمی‌شود. کامیون دارای یک محور فرمان‌پذیر و معمولا دو محور محرک است. محل استقرار موتور و سایر اجزای وابسته در اغلب کامیون‌ها در جلوی بخش کشنده است.

• طراحی تریلی: تریلی شاسی تریلی یکپارچه نیست به همین دلیل بخش بارگیر یا همان تریلر می‌تواند از بخش کشنده جدا شود. تریلی دارای یک محور فرمان‌پذیر است اما بسته به نوع و ابعاد بارگیر، تعداد محورهای محرک به بیشتر از دو می‌رسد. در تریلی هم محل استقرار موتور در بخش کشنده است اما میزان کمک‌فنرها در سیستم تعلیق تریلی بیشتر است.

ظرفیت بار

• ظرفیت بار کامیون: میانگین ظرفیت حمل بار در کامیون تک، جفت، خاور و کامیونت حدود 6.5 تن است. اما در صورت استفاده از تمام ظرفیت بار کامیون، کامیونت سه تن، خاور پنج تن، کامیون تک ده تن و کامیون جفت 15 تن است.
• ظرفیت بار تریلی: میانگین ظرفیت بار تریلی در انواع کفی، یخچالی، بغلدار، چادری، تانکر و کمپرسی حدود 24 تن است. ولی اگر از تمام ظرفیت هر ماشین استفاده شود، تریلی کفی، 24 تن را بارگیری می‌کند. تریلی یخچالی قابلیت حمل 22 تن، تریلی بغلدار با امکان حمل 22 تن، تریلی چادری با امکان حمل 30 تن و تریلی کمپرسی، 27 تن را برای شما حمل می‌کند.

ابعاد

• ابعاد کامیون: طول بخش بارگیر کامیونت بین 3.5 تا 7 متر است. طول بخش بارگیر کامیون تک و کامیون جفت در مدل‌های مختلف آن بین 5.5 تا 6.5 متر است. طول بارگیر خاور هم بین 4.5 تا 5.5 متر است.
• ابعاد تریلی: ابعاد بارگیر در مدل‌های مختلف متفاوت است. آن چیزی که بیشتر افراد به آن اهمیت می‌دهند، طول بارگیر است. در اغلب تریلی‌هایی که تا اینجا به آنها اشاره شد، طول قسمت کفی برابر با 12 تا 13.6 متر است. این مقدار برابر با طول سه خودروی پراید است.

مانورپذیری و تردد

• تردد کامیون: هدایت و کنترل کامیون در جاده‌های غیرکفی، شیب‌دار یا لغزنده آسان‌تر است. در صورتی که مقصد تخلیه بار داخل شهر باشد، ورود کامیون به شهر آسان‌تر است.
• تردد تریلی: تریلی از نظر هدایت ماشین بسیار سخت‌تر از کامیون است. این سختی به ویژه در هنگام دور زدن و در جاده‌هایی با شرایط خاص، بیشتر نمایان می‌شود. با این امکانات و ویژگی‌های تریلی برای رانندگی و حمل بار از کامیون بیشتر است و در صورت بروز تصادف، خطر کمتری راننده و بار را تهدید می‌کند.

مصرف سوخت و هزینه‌ها

• مصرف سوخت و کرایه کامیون: مصرف سوخت کامیون در انواع مدل‌های آن در هر 100 کیلومتر بیشتر از 45 لیتر نیست. البته عواملی مثل اضافه بار و توقف بیش از حد در مسیر می‌توانند میزان مصرف سوخت را افزایش دهند. کرایه حمل بار کامیون هم وابسته به مسافت مبدأ تا مقصد و وزن بار است.
• مصرف سوخت و کرایه تریلی: مصرف سوخت مدل‌های مختلف تریلی در هر 100 کیلومتر بین می‌تواند به 40 لیتر برسد. این میزان در صورت افزایش میزان بار و مسافت بیشتر می‌شود. همچنین برخی از مدل‌ها مثل تریلی یخچالی به دلیل داشتن سیستم خنک‌کننده ممکن است به سوخت بیشتری نیاز داشته باشند. کرایه تریلی با توجه به امکان حمل بار بیشتر و استحکام بیشتر این ماشین در مسیرهای طولانی‌تر نسبت به کامیون بیشتر است.

قوانین و مجوزها

• قوانین تردد کامیون: در روزهای تعطیل یا در ساعاتی که ترافیک در معابر شهری زیاد باشد، تردد کامیون با محدودیت مواجه می‌شود. دلایل این موضوع کاهش ترافیک شهری، محافظت از مبلمان شهری و جلوگیری از تخریب آسفالت بزرگراه‌ها و خیابان‌ها است. حتی ماده 18 آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی نیز مستقیما به همین محدودیت‌ها درباره تردد کامیون اشاره می‌کنند.
• قوانین تردد تریلی: تمام قوانینی که در مورد کامیون وجود دارند، شامل تریلی هم می‌شوند و میزان سخت‌گیری در مورد آنها به مراتب بیشتر هم است. ابعاد و وزن تریلی بزرگتر است و تردد آن در معابر شهری می‌تواند خطرات بیشتری را به نسبت به کامیون ایجاد کند. این موضوع به اندازه‌ای جدی است که حتی در ماده 217 قانون مجازات اسلامی نیز برای آسیب به زیرساخت‌های شهری توسط تریلی، جریمه در نظر گرفته شده است.

تفاوت	کامیون	تریلی
ظرفیت بار	حداکثر 15 تن	حداکثر 35 تن
ابعاد (طول)	حداکثر 7 متر	حداکثر 13.6 متر
مصرف سوخت	حداکثر 45 لیتر در 100 کیلومتر	حداکثر 40 لیتر در 100 کیلومتر

بررسی نقاط قوت و ضعف کامیون و تریلی

مزایا و معایب کامیون

مزایا: کرایه حمل کمتر، سرعت بیشتر در پیدا کردن ماشین، امکان ورود به شهر در ساعات مشخص، هزینه نگهداری و تعمیر کمتر
معایب: سیستم تعلیق ضعیف‌تر، ظرفیت حمل بار کمتر، فرسودگی بیشتر کامیون

مزایا و معایب تریلی

مزایا: امکان تردد در انواع جاده‌ها، سیستم تعلیق و دیفرانسیل پیشرفته، حمل انواع بارهای فله‌ای، خشک و مایع
معایب: کرایه حمل بیشتر، هزینه نگهداری و تعمیر، هزینه سوخت، کمتر بودن تعداد ناوگان تریلی

نحوه انتخاب بین تریلی و کامیون برای حمل بار

تا اینجا در مورد تفاوت تریلی و کامیون گفتیم. انتخاب یکی از این دو در نهایت به نیازهای شما بستگی دارد. کامیون با هزینه کمتر توان حمل بار کمتری دارد اما زودتر می‌توانید به کامیون دسترسی داشته باشید، تریلی احتمالا هزینه بیشتری برای حمل بار خواهد داشت و میزان دسترسی به آن تا حدودی کمتر از کامیون است.
میزان محافظت و مراقبت از بارهای حساس در کامیون نسبت به تریلی کمتر است اما راننده کامیون می‌تواند، این ماشین را با سرعت بیشتری هدایت کند و قدرت مانورپذیری بیشتری نسبت به تریلی دارد. همچنین تریلی برای ارسال بار از مبدأ به مقصدهای دورتر کاربرد بیشتری دارد در حالیکه کامیون برای حمل بار در مسیرهای کوتاه‌تر می‌تواند گزینه بهتری باشد.
علاوه بر این جزییات، میزان بودجه‌ای که برای حمل بار در نظر گرفته‌اید، قیمت نهایی که می‌خواهید روی محصولات بگذارید و میزان تورم در قیمت‌ها از دیگر مواردی هستند که می‌توانند روی تصمیم نهایی شما اثر بگذارند.

نوع بار

کالایی که قصد ارسال آن را دارید به دو گروه حساس و غیر حساس تقسیم می‌شود. مثلا شیشه ساختمان یک کالای حساس است چون احتمال شکستگی شیشه‌ها وجود دارد. دارو و مواد غذایی هم در گروه کالاهای حساس قرار می‌گیرند. اما ارسال میلگرد نیاز به حساسیتی خاصی ندارد. نوع بار و میزان حساسیت در حمل آن در طول مسیر باعث می‌شود که شما از کامیون یا تریلی استفاده کنید.

مسافت و مسیر باربری

مسافت حمل بار درون کشور عددی بین 100 تا 1700 کیلومتر است. به عبارت دیگر گاهی اوقات شما یک محصول را داخل یک شهر جابجا می‌کنید که مسافت مبدأ تا مقصد می‌تواند به 100 کیلومتر برسد. اما شاید شما تولیدکننده یک محصول خاص در شهر سرخس باشید و بخواهید این محصول را به شهر هویزه ارسال کنید، مسافت در اینجا حدود 1700 کیلومتر خواهد بود.

کامیون و تریلی هر دو می‌توانند مسافت‌های کوتاه و بلند را طی کنند اما اگر بحث هزینه – فایده را در نظر بگیریم، احتمالا استفاده از یکی از این دو ماشین هزینه کمتر و فایده بیشتری برای تولیدکننده محصول خواهد داشت.

هزینه‌ها و ملاحظات اقتصادی

منظور از هزینه – فایده، بهینگی حمل بار در شرایط مختلف است. بهینگی به زبان ساده یعنی اینکه حمل بار برای راننده، شرکت حمل و نقل و تولیدکننده کالا سود اقتصادی داشته باشد و یا منجر به هزینه اضافی نشود. عوامل زیادی روی میزان سود تأثیر دارند که از قیمت لوازم یدکی کامیون و تریلی گرفته تا کرایه حمل بار، هزینه بیمه و مالیات و تا بهای سوخت و عوارض، همگی در این بین موثر هستند.
کارخانه‌ها و شرکت‌هایی که در شهرک‌های صنعتی حضور دارند، در کنار بررسی تفاوت تریلی و کامیون به این موارد هم دقت می‌کنند. رانندگان ماشین سنگین هم تلاش می‌کنند باری را قبول کنند که در پایان مسیر میزان درآمد و هزینه‌های‌شان با همدیگر همخوانی داشته باشد. شرکت‌های حمل و نقل هم در هنگام دریافت کمیسیون از طرفین به این سود و هزینه‌های‌شان فکر می‌کنند تا بتوانند به شکل بهینه تصمیم بگیرند.

سوالات متداول

نقطه‌ پایان

امروز در بلاگ ترابرنت تفاوت تریلی و کامیون را بررسی کردیم و گفتیم که منظور از کامیون ماشین‌هایی با کمتر از 18 چرخ هستند (البته به غیر از وانت و نیسان) و تریلی‌ها ماشین‌های سنگینی هستند که بیشتر از 18 چرخ دارند. بین کامیون و تریلی تفاوت‌های دیگری هم در مورد ظرفیت حمل بار،‌ ابعاد بارگیر،‌ نوع بار قابل حمل، مصرف سوخت و … وجود دارد.
در این مقاله این تفاوت‌ها را بیشتر شرح دادیم تا به شما کمک کنیم، در هنگام حمل بار یکی از دو ماشین را بگیرید. در این انتخاب به مسائل مربوط به هزینه – فایده هم اشاره کردیم که یکی از مهم‌ترین موارد در شرایط اقتصادی فعلی است. در واقع انتخاب کامیون یا تریلی برای حمل محصول به اندازه‌ای مهم است که می‌تواند ضامن توسعه کسب و کار شما یا باعث شکست آن شود. شما می‌توانید با اعلام بار در برنامه ترابرنت، در کوتاه‌ترین زمان کامیون یا تریلی بگیرید.