کامیون تک محور و دو محور چه فرقی دارند؟

تفاوت بین کامیون تک و جفت در هنگام انتخاب ماشین باربری مناسب مورد توجه قرار می‌گیرد. شاید کامیون تک و جفت شبیه به هم به نظر برسند اما فرق کامیون تک و جفت را فقط کسانی می‌دانند که قبلاً از شرکت‌های باربری ماشین گرفته باشند. شناخت مشخصات این دو ماشین به کیفیت، سرعت و امنیت بیشتر در حمل بار کمک می‌کند. بنابراین موضوع این مطلب از بلاگ ترابرنت را به بررسی فرق بین کامیون تک محور و دو محور اختصاص می‌دهیم. در ادامه با ما همراه باشید.

تفاوت کامیون تک و جفت در چیست؟

کامیون تک محور نام دیگر کامیون تک است. اغلب افراد وقتی می‌گویند کامیون تک برای حمل بار می‌خواهند، منظورشان همین کامیون تک محور است. کامیون جفت هم نام رایج کامیون دو محور است که در صحبت‌های بین متصدی شرکت حمل و نقل و صاحب بار بیشتر از این اصطلاح استفاده می‌کنند. در ادامه تفاوت کامیون تک و جفت را با توجه به معیارهایی مثل تعداد محور و چرخ، ظرفیت حمل بار، ابعاد و اندازه، مصرف سوخت و هزینه‌ها، مانورپذیری و تردد و قوانین و محدودیت‌ها بررسی می‌کنیم.

ساختار (تعداد محور و چرخ)

محور یکی از مفاهیم مهم در علم مکانیک و یکی از بخش‌های کاربردی در وسایل نقلیه زمینی است. خودروها و کامیون‌ها دارای تعدادی محور یا میله هستند که مسئولیت انتقال نیروی موتور به چرخ‌ها و توزیع وزن وسیله نقلیه به صورت مساوی را دارند. محور با اجزایی مثل میل‌گاردان، دیفرانسیل و چرخ‌ها در ارتباط است و با تنظیم سرعت چرخ‌ها امکان حرکت را به خودرو یا کامیون می‌دهد.
خوب است بدانید دو نوع محور در کامیون‌ها وجود دارد که محور بخش کشنده کامیون از نوع فرمان‌پذیر و محور بخش بارگیر یا تریلر از نوع محرک هستند. در کامیون تک یا کامیون تک محور فقط یک محور در قسمت بارگیر وجود دارد. این نوع کامیون شش عدد چرخ دارد که دو چرخ با محور فرمان‌پذیر و چهار چرخ با محور محرک به همدیگر متصل شده‌اند. یکی از معروف‌ترین کامیون‌های تک محور در بازار ایران «تک بنز» است.
در کامیون جفت بدون احتساب محور فرمان‌پذیر که در بخش کشنده قرار دارد، دو محور در قسمت بارگیر هستند که در مجموع وظیفه توزیع نیرو و کنترل سرعت به 8 چرخ را به عهده دارند. در اینجا هم باز کامیون «ده چرخ بنز» که همان کامیون جفت است با برند آکسور محبوبیت بیشتری در بین خریداران دارد.

ظرفیت حمل بار

کامیون شش چرخ به دلیل داشتن یک محور در بخش بارگیر توان کمتری برای حمل بار دارد. در واقع تفاوت کامیون تک و جفت که می‌تواند برای تولیدکنندگان کالا و صاحبان کسب و کارهای کوچک و متوسط مهم باشد، تناژ بار قابل حمل است. ظرفیت حمل بار در کامیون تک متوسط است و از همین رو بیشتر برای حمل بارهای سبک تا نیمه‌سنگین استفاده می‌شود. حداکثر ظرفیت بارگیری در این ماشین 10 تن است.
کامیون جفت با داشتن محور محرک و تعداد چرخ‌های بیشتر تا 15 تن بار را هم حمل می‌کند. به همین دلیل بیشتر افراد ترجیح می‌دهند بارشان را با کامیون جفت ارسال کنند. علاوه بر ظرفیت حمل بار، طول بارگیر کامیون جفت هم حدود 1 متر بیشتر از کامیون تک است که این موضوع هم می‌تواند برای انتخاب ماشین موثر باشد.

ابعاد و اندازه

همان‌طور که اشاره شد طول قسمت بارگیر کامیون جفت حداکثر 7.5 متر و عرض آن حداکثر 2.5 متر است. در حالیکه طول کامیون تک محور به 6.5 متر می‌رسد و عرض آن همان 2.5 متر است. ارتفاع بار در هر دو مدل کامیون حداکثر می‌تواند به سه متر برسد. برای مثال اگر بخواهید دو عدد مبل چهار نفره را برای مشتری ارسال کنید، می‌توانید این بار را به خوبی در بخش کامیون تک قرار دهید. اما برای حمل سه عدد مبل چهار نفره بدون شک کامیون جفت انتخاب بهتری است.

مصرف سوخت و هزینه‌ها

میزان مصرف سوخت هم برای راننده کامیون تک و جفت محور و هم برای شما که می‌خواهید از خدمات باربری این ماشین‌ها استفاده کنید، بسیار مهم است. هزینه سوخت به شکل مستقیم روی کرایه حمل اثر می‌گذارد و با توجه به مسافت، مصرف سوخت می‌تواند کاهش یا افزایش پیدا کند.

تفاوت کامیون تک و جفت در مورد مصرف سوخت این است که کامیون تک بین 25 تا 35 لیتر گازوئیل در 100 کیلومتر می‌سوزاند اما کامیون جفت برای پیمایش همین مقدار مسافت نیاز به 30 تا 40 لیتر مصرف سوخت دارد.
در مقایسه این دو ماشین سنگین، اگر بخواهیم هزینه – فایده را در نظر بگیریم، می‌توانیم بگوییم که هزینه حمل بار با کامیون جفت بیشتر خواهد بود اما از سوی دیگر قابلیت حمل بار سنگین‌تر و ابعاد بزرگتر اتاق بار هم فایده‌ای است که در هنگام استفاده از کامیون جفت در اختیار ما قرار می‌گیرد.

مانورپذیری و تردد

به طور کلی برای ورود کامیون‌ها به شهرها محدودیت‌های ترافیکی در ساعات مشخصی وجود دارد. با این حال نکته‌ای که باعث فرق کامیون تک محور و دو محور برای مانورپذیری می‌شود، ابعاد آنها است. کامیون جفت به علت داشتن 4 چرخ بیشتر نسبت به کامیون تک، طول بیشتری دارد و همین موضوع در هنگام دور زدن و یا حرکت در جاده‌های شلوغ می‌تواند محدودیت ایجاد کند.
به علاوه مجموع وزن کامیون جفت با احتساب بار داخل بارگیر کامیون، بیشتر از وزن کلی کامیون تک است که این مورد امکان حرکت سریع‌تر و عبور از محدودیت‌های ترافیکی را سخت‌تر می‌کند.

قوانین و محدودیت‌‌ها

علاوه بر محدودیت‌های ترافیکی، قوانین مربوط به اضافه وزن و ارتفاع بار نیز در مورد کامیون‌های تک و جفت وجود دارند. کامیون تک محور با داشتن یک محور در بخش تریلر ماشین، نمی‌تواند بیشتر از 10 تن بار حمل کند و در صورت حمل بیشتر ضمن افزایش ریسک تصادف، هزینه‌های اضافی بابت جریمه را نیز به راننده تحمیل می‌کند.
ارتفاع بار در کامیون‌های تک و جفت هم باید به اندازه‌ای باشند که در هنگام عبور از زیر پل‌ها و یا معابر مسقف دچار توقف نشوند. گاهی اوقات دیده شده که کامیون‌های تک و جفت زیر پل گیر کرده‌اند! و باری که در حال حمل آن بوده‌اند، آسیب دیده است.

کامیون تک	کامیون جفت
10 تن ظرفیت حمل بار	15 تن ظرفیت حمل بار
25 تا 35 لیتر در 100 کیلومتر	30 تا 40 لیتر در 100 کیلومتر
طول بارگیر 6.5 متر	طول بارگیر 7.5 متر

مزایا و معایب کامیون‌های تک محور و دو محور

نقاط قوت و ضعف کامیون تک

مزایا

• هزینه تعمیر کمتر
• ناوبری آسان‌تر ماشین
• حمل بار از محل تخلیه تا مقصد نهایی
• هزینه کمتر برای سوخت

معایب

• ابعاد کوچکتر بارگیر
• تحمل وزن کمتر
• قدرت موتور کمتر
• ریسک بالاتر تصادف
• نداشتن فضای خواب برای راننده

مزایا و معایب کامیون جفت

مزایا

• حمل بار با وزن بیشتر
• ابعاد بزرگتر بارگیر
• افزایش بهره‌وری
• ایمنی بیشتر در رانندگی

معایب

• نامناسب برای حمل بارهای فله‌ای و مایع
• محدودیت در عبور از مسیرهای شهری
• مصرف گازوئیل زیاد

نحوه انتخاب بین کامیون تک محور و دو محور برای باربری

اگر در حال گرفتن ماشین هستید و مطمئن نیستید که کدام کامیون برای حمل بار شما مناسب است، بیایید یکبار دیگر تفاوت کامیون تک و جفت را مرور کنیم. کامیون تک فقط دارای یک محور محرک است اما کامیون جفت دو محور محرک دارد. کامیون تک 6 چرخ و کامیون جفت دارای 10 چرخ است.
ظرفیت حمل بار در کامیون جفت بیشتر از 10 تن و طول ابعاد بارگیر آن در حدود 7.5 متر است. در مورد هزینه و کرایه حمل هم اگر کامیون جفت بگیرید، هزینه بیشتری دارد و کرایه بیشتری هم از شما می‌گیرند اما کرایه و هزینه کامیون تک کمتر است.
انتخاب شما هر کدام از این دو ماشین باشد،به تمامی انواع کامیون در ترابرنت دسترسی دارید و با اعلام بار در اپ امکان گرفتن کامیون تک و جفت برای شما وجود دارد.

مسافت و مسیر باربری

یکی دیگر از عواملی است که روی انتخاب بین کامیون تک یا جفت اثر می‌گذارد. تولیدکنندگان و مدیران کارخانه‌ها یا واحدهای فعال در شهرک‌های صنعتی، در صورتی که فاصله بین مبدأ و مقصد طولانی باشد، کامیون جفت را ترجیح می‌دهند. مسیر باربری هم در اینجا مهم است؛ هر چند که به فرق کامیون تک محور و دو محور توجه نکنیم اما نوع مسیری که انتخاب شده روی کامیون تاثیر می‌گذارد.

کامیون جفت: در مسیرهای کوهستانی یا مسیرهایی که شرایط آب و هوایی ویژه‌ای دارند، کامیون تک نسبت به کامیون جفت ضعیف‌تر است. دلیلش تعداد محورهای بیشتر در کامیون جفت، توزیع بهتر وزن بار و انتقال قدرت بهینه‌تر در کامیون جفت است. همچنین در مسافت طولانی‌تر، پایداری کامیون جفت نسبت به تک بهتر است.
کامیون تک: اما اگر نقطه بارگیری و مکان تخلیه در داخل شهر هستند، احتمالا تردد کامیون تک از مسیرهای داخل شهری آسان‌تر است و راننده این نوع کامیون می‌تواند انعطاف‌پذیری بیشتری برای عبور از مسیرهای شهری داشته باشد.

نوع و وزن بار

یکی دیگر از پرسش‌هایی که در قالب تفاوت کامیون تک و جفت به آن پرداخته می‌شود، نوع و وزن بار است. برای حمل بارهای مایع از جمله سوخت، آب، مواد شیمیایی و چیزهایی مثل اینها نمی‌توانیم از کامیون‌های تک و جفت استفاده کنیم.

همچنین با توجه به وسعت فضای بارگیر این کامیون‌ها، بهتر است محصول قابل حمل به صورت بسته‌بندی شده باشد تا امکان چیدمان آنها کنار همدیگر وجود داشته باشد. علاوه بر این مواردی مثل خودرو و ماشین آلات سنگین صنعتی را نیز نمی‌توان با این کامیون‌ها حمل کرد.

کامیون تک: بارهای سنگین‌تر از 10 تن هم برای حمل با کامیون تک مناسب نیستند. همان‌طور که قبلا اشاره شد حداکثر ظرفیت کامیون تک 10 تن است. اگرچه بعضی از رانندگان بیشتر از این بارگیری می‌کنند که باعث تخلف اضافه بار می‌شود.
کامیون جفت: ظرفیت حمل بار با کامیون جفت تا 15 تن هم می‌رسد که امکان ارسال کالای بیشتر با گرفتن یک ماشین را فراهم می‌کند. بسته‌بندی و چیدمان اصولی بار در کامیون جفت هم باعث حفظ ثبات بیشتر محموله در مسیر مبدأ تا مقصد می‌شود.

هزینه باربری

• کامیون تک: کرایه کامیون تک کمتر است چون میزان باری که می‌تواند حمل کند کمتر است. از طرفی چون میزان تقاضا برای کامیون تک کمتر است، می‌توانید انتظار داشته باشید که برای حمل بار با این کامیون هزینه کمتری پرداخت کنید.
  
  کامیون جفت: کرایه کامیون جفت بیشتر است چون قابلیت بیشتری برای حمل بار از نظر وزن و حجم دارد. همچنین میزان تقاضا برای کامیون جفت بیشتر است که میزان کرایه‌ آن را افزایش می‌دهد.

سوالات متداول

نقطه پایان

وجود تردید در انتخاب ماشین مناسب باربری به ویژه زمانی که به خدمات لجستیکی نیاز داریم یک نگرانی بزرگ برای صاحبان کارخانه‌ها و تولیدکنندگان است. انواع مختلفی از کامیون وجود دارد و بعضی از آنها ویژگی‌های مشابهی هم دارند مثل کامیون تک و کامیون جفت.
آنچه خواندید توضیح بیشتر درباره تفاوت کامیون تک و جفت بود. در این پست از بلاگ ترابرنت این تفاوت را از جنبه‌های مختلفی مثل ساختار مکانیکی ماشین، وزن بار، ابعاد بارگیر، مصرف سوخت، هدایت کامیون و قوانین ترافیکی مورد توجه قرار دادیم.
به علاوه در مورد کرایه حمل و هزینه‌ ارسال بار با هر کدام از این ماشین‌ها هم برای شما گفتیم. در نهایت تلاش کردیم تا فرایند انتخاب کامیون مناسب را برای شما آسان‌تر کنیم. اگر در حال اعلام بار هستید، می‌توانید کامیون تک یا جفت را با برنامه ترابرنت انتخاب کنید و در کوتاه‌ترین زمان ممکن یک راننده مناسب پیدا کنید.