حمل تره‌بار و سبزیجات با کیفیت و امنیت

حمل بار میوه و سبزیجات ممکن است آسان به نظر برسد اما وقتی بدانید مجموعه نکاتی باریک‌تر از مو برای حمل آنها وجود دارد، احتمالا نظرتان تغییر می‌کند! میوه‌ها و سبزی‌ها پایه تهیه انواع مواد غذایی هستند و بارگیری، حمل و تخلیه آنها بسیار حائز اهمیت است. در حال حاضر شرکت‌‌های باربری بسیاری هستند که خدمات حمل بار یخچالی را ارائه می‌کنند. در ادامه به نکته‌هایی اشاره می‌کنیم که برای حمل این مواد در سراسر زنجیره حمل مورد توجه قرار می‌گیرند. رعایت این نکات به حفظ کیفیت، رضایت مشتریان و موفقیت در فرایندهای حمل بار کمک می‌کند.

بارگیری

منظور از بارگیری فرایندی است که در آن انواع وانت، کامیون‌ها و تریلی‌های یخچالی به مزرعه‌ها یا مناطق کشت و صنعت مراجعه می‌کنند تا میوه و سبزیجات تولید شده را داخل بارگیر ماشین قرار دهند. البته قبل از این مرحله توافق‌های اولیه بین صاحب سفارش، راننده و شرکت باربری انجام شده است. بنابراین همه طرفین می‌دانند که بارگیری در چه روز و ساعتی اتفاق می‌افتد. مراحل اصلی در فرایند بارگیری میوه و سبزیجات عبارت‌اند از:

• آماده‌سازی محموله
• اجرای زنجیره سرد
• چیدمان در بارگیر
• تهیه مدارک و ثبت جزییات

آماده‌سازی محموله

در این قسمت نماینده سفارش دهنده یا خود او به همراه مسئول شرکت حمل تره‌بار و سبزیجات و نقل و راننده به محل مزرعه یا انبار میوه و سبزیجات می‌روند. آنها ابتدا کیفیت محصولات را با استانداردهای موجود تطبیق می‌دهند. سپس روی انتخاب نوع بسته‌بندی که می‌تواند مشمایی، چوبی یا … باشد، تصمیم‌گیری می‌کنند. در این مرحله مهم است که از ماده‌ای برای بسته‌بندی میوه و سبزی استفاده شود که امکان عبور هوا از آن وجود داشته باشد و البته ضد رطوبت هم باشد. بعد از آماده شدن بسته‌ها روی آنها برچسب می‌زنند که نشان‌دهنده تاریخ تولید، وزن و سایر اطلاعات مربوط به محصول است. این اطلاعات امکان رهگیری و کنترل ارسال محموله‌ها را آسان‌تر می‌کند.

اجزای زنجیره سرد

منظور از حفظ زنجیره، خنک‌سازی محفظه یخچال کامیون قبل از بارگیری و حفظ برودت هوا بین 0 تا 4 درجه سانتیگراد برای حفظ طراوت و تازگی حمل تره‌بار و سبزیجات است. اطمینان از کارکرد صحیح کمپرسور، کندانسور، اواپراتور و ترموستات در این مرحله مهم است چون نشان می‌دهد که میزان سردی هوا در داخل یخچال ماشین در طول مسیر حفظ می‌شود.

چیدمان در بارگیر

یکی از نکاتی که در این بخش مورد توجه شرکت باربری و راننده قرار می‌گیرد، رعایت ترتیب اولویت ورود و خروج کالاها است. به عبارت دیگر اگر لازم است بعضی از میوه‌ها و سبزی‌ها نسبت به سایر محصولات سریع‌تر از داخل ماشین تخلیه شود، باید این محصول بعد از سایر محصولات در ماشین بارگیری شود. همچنین چیدن بسته‌ها یا کارتن‌ها کنار همدیگر نیز باید به شکلی باشد که امکان عبور هوا از میان آنها وجود داشته باشد. بعضی از شرکت‌های باربری برای بارگیری امن‌تر بار از ماشین‌های لودر استفاده می‌کنند.

تهیه مدارک و ثبت جزییات

بعد از بارگیری، بارنامه و سایر اسناد قانونی برای حمل بار تهیه می‌شود. همچنین جزییات مربوط به کالا از جمله وزن و حجم آن، ساختار و شناسه هر کالا ثبت می‌شود. ثبت این داده‌ها و تهیه مدارک قانونی باعث افزایش شفافیت و امنیت در حمل بار می‌شود که می‌تواند رضایت طرفین را نیز افزایش دهد.

حمل اصولی تره‌بار و سبزیجات

بعد از اجرای موفقیت‌آمیز مرحله بارگیری، راننده نیسان یخچالی یا کامیون یخچال‌دار آماده حمل بار هستند. نکاتی که در این مرحله به آنها توجه می‌شود بیشتر ناظر بر وضعیت ماشین و عملکرد راننده است. ضمن اینکه چون صاحب کالا، گیرنده سفارش و شرکت حمل و نقل نمی‌توانند در این مرحله تاثیرگذار باشند، بار سنگینی روی دوش راننده قرار می‌گیرد چون انتظار می‌رود حمل بار را با رعایت نکاتی که در زیر آمده انجام شود:

• انتخاب ماشین مناسب
• هدایت ماشین
• قانون‌مداری در طول مسیر

انتخاب ماشین مناسب

راننده‌ای برای حمل این محصولات استفاده می‌شود که حتما ماشین یخچالی داشته باشد. ماشین‌های یخچالی در گروه تریلی، کامیون، نیسان و وانت قرار می‌گیرند. عملکرد صحیح بخش یخچال در این ماشین‌ها و وجود محفظه‌هایی با درجه دمای متفاوت در بخش بارگیر هم در انتخاب ماشین مناسب تاثیرگذار است. انتخاب بهترین مسیر با توجه به شرایط آب و هوایی و در نظر گرفتن مسیرهای پشتیبان از سایر نکات مهم در این مرحله است.

هدایت ماشین

بهره‌گیری از فناوری‌هایی مثل تله‌ماتیک و جی‌پی‌اس برای مسیریابی و شناخت و استفاده از اپلیکیشن‌های مسیریابی از دیگر مراحل حساس حمل بار است. برخی از ماشین‌های یخچالی جدید امکانات بسیار خوبی در این بخش دارند و با بهره‌گیری از اینترنت اشیا در لحظه، انبوهی از داده‌ها را ارسال یا دریافت می‌کنند. در کنار این موضوع حساسیت راننده به ثبت ساعات توقف و حرکت در طول مسیر و توجه به هشدارها هم به هدایت بهتر ماشین کمک می‌کند.

قانون‌مداری در طول مسیر

قانون‌مداری در طول مسیر بسیار مهم است چون اگر راننده مقررات تردد را رعایت نکند یا از جاده‌های ممنوعه عبور کند، هم باعث خسارت به تولیدکننده میوه و سبزیجات می‌شود و هم اینکه ریسک تصادف را افزایش دهد. نظارت دائمی به وضعیت حمل تره‌بار و سبزیجات در طول مسیر نیز بسیار ارزشمند است چون به راننده اطمینان می‌دهد که سلامت کالا تا پایان مسیر حفظ می‌شود.

تخلیه

تخلیه ایستگاه پایانی در حمل بار میوه و سبزی است و به همان اندازه‌ای که مراحل بارگیری و حمل اهمیت دارند، تخلیه نیز حیاتی است. این در حالی است که متاسفانه گاهی اوقات شرکت‌های حمل و نقل به این مرحله توجه لازم را ندارند. یک اشتباه کوچک در هنگام تخلیه، می‌تواند چندین تن بار میوه و سبزی را هدر دهد. نکات اساسی که در این مرحله مورد توجه قرار می‌گیرند عبارت‌اند از:

• شروع عملیات تخلیه
• پروتکل تخلیه
• استمرار برودت هوا
• آماده‌سازی مدارک تخلیه

شروع عملیات تخلیه

در این مرحله رانندگان چند ساعت قبل از رسیدن به نقطه تخلیه، به افراد حاضر در محل اطلاع می‌دهند تا امکانات و تجهیزات لازم را آماده کنند. وسایل لازم برای تخلیه بسته‌ها از قبل آماده می‌شود. همچنین چون این محصولات بسیار حساس هستند، لازم است حساسیت آنها در هنگام تخلیه نیز در نظر گرفته شود. فراهم کردن امکان تخلیه سریع‌ میوه و سبزی از چند دریچه خروجی مختلف هم یکی دیگر از اقدامات لازم در این بخش است.

پروتکل تخلیه

ماموران تخلیه برای اجرای صحیح این فرایند از پروتکل‌های مستندی پیروی می‌کنند که به تمام نکات و استانداردهای لازم در آن اشاره شده است. برای نمونه در این پروتکل‌ها به نحوه بلند کردن و تکان دادن بسته‌بندی‌های میوه و سبزی اشاره شده است. در بخش دیگری از این پروتکل‌ها نیز به شیوه‌های بازرسی محموله‌های سبزی و میوه مثل بررسی فاسدشدگی، تغییر ساختار و آسیب‌دیدگی بسته اشاره شده است.

استمرار برودت هوا

حفظ سرمای لازم برای حمل تره‌بار و سبزیجات و محموله‌های میوه و سبزیجات حتی در هنگام تخلیه آنها نیز ضروری است. به همین دلیل در هنگام تخلیه تلاش می‌کنند، تا سرمای محیط تخلیه را حفظ کنند. البته در اینجا هدف نهایی حفظ سرما از محل تخلیه تا محل ذخیره‌سازی، نگهداری یا توزیع مجدد است. گاهی اوقات لازم می‌شود تا ماشین‌های یخچالی کوچکتر در محل تخلیه حضور داشته باشند و میوه و سبزیجات را به سایر مقصدها انتقال دهند.

آماده‌سازی مدارک تخلیه

مدارک تخلیه، اسناد نهایی هستند که توسط شرکت باربری صادر می‌شوند. این مدارک نشان‌دهنده تخلیه کالا و تحویل محصولات به شکل صحیح و سالم است. این رسیدها می‌توانند به شکل چاپی یا کاغذی باشند، اما نکته مهم این است که حتما رسید مربوطه توسط گیرنده کالا تایید شده باشد. بعضی از شرکت‌های باربری برنامه‌های موبایل را هم طراحی کرده‌اند که علاوه بر آماده‌سازی مدارک، امکان درج و ثبت شکایت توسط هر کدام از طرفین در پایان فرایند باربری را نیز فراهم می‌کند.
تا اینجا درباره مراحل متعدد حمل تره‌بار و سبزیجات در سه بخش بارگیری، حمل و تخلیه گفتیم. در ادامه به چند پیش‌نیاز مهم دیگر اشاره می‌کنیم که شرکت‌های باربری موفق در هنگام جابجایی این محصولات به آنها نیاز دارند.

کنترل مرکزی و گزارش‌گیری از داده‌ها

شرکت‌های حمل و نقل همواره به جزییات حمل بار میوه و سبزیجات توجه می‌کنند. به عبارت دیگر آنها می‌دانند که بارگیری چه زمانی و با چه جزییاتی انجام می‌شود و ماشین حمل بار هر لحظه کجاست. نگهداری و ذخیره داده‌های این چنینی، به مرور زمان باعث شکل‌گیری دانش جدیدی برای شرکت‌های حمل و نقل می‌شود. این دانش جدید، کیفیت سرویس حمل بار میوه و سبزی را بهبود می‌بخشد.

داده‌های مربوط به سرما

بخشی از این داده‌ها مربوط به شرایط نگهداری کالا در بارگیر یخچالی هستند. ذخیره‌سازی و پردازش این داده‌ها هم بسیار مهم است چون نشان می‌دهد کدام ماشین‌ها توانسته‌اند برای بیشترین مدت ممکن، درجه سرما را حفظ کنند. نتیجه این بررسی این است که نشان می‌دهد، کدام ماشین‌های یخچالی امکانات بیشتری دارند و کدام ماشین‌ها توان حفظ زنجیره سرما برای حمل تره‌بار و سبزیجات را ندارند.

همکاری با کشاورزان و بازارها

شرکت‌های باربری موفق که در زمینه حمل میوه و سبزیجات تخصص دارند، می‌توانند با گسترش مقیاس خودشان، ساز و کارهایی برای همکاری با کشاورزان و فروشندگان به وجود بیاورند. مثلا طراحی تقویم ماهانه بارگیری محصولات یکی از همین اقدامات مشترک است. همچنین ارائه آموزش‌های لازم در حوزه نگهداری و بسته‌بندی محصولات هم یکی دیگر از زمینه‌های همکاری مشترک بین متصدیان حمل بار و تولیدکنندگان و فروشندگان است.

کاهش زباله‌های ناشی از حمل بار

ممکن است در مدت حمل بار، بخشی از محموله‌های میوه و سبزی قابل استفاده نباشند یا اینکه به علت آسیب دیدگی به زباله تبدیل شوند. اتخاذ روش‌های درست در مقابله با آثار زیست محیطی زباله‌های تولید شده، از دیگر نکاتی است که دست‌کم گروهی از شرکت‌های باربری به آن توجه می‌کنند. این شرکت‌ها کالاهایی که احتمال فسادشان بیشتر باشد را بررسی می‌کنند و با بررسی میزان زباله‌های جمع شده تلاش می‌کنند تا شرایط حمل تره‌بار و سبزیجات را به شکلی طراحی کنند که میزان تولید زباله تا حد ممکن کاهش یابد.

نقطه پایان

در مجموع حمل بار زود فاسدشونده و مواد غذایی از جمله میوه و سبزیجات، یک فرایند بسیار حساس است. در این نوشته به نکات مهمی که در مراحل مختلف بارگیرِی، حمل بار و تخلیه این محصولات وجود دارند، اشاره کردیم. همچنین در بخش دیگری نیز گفتیم که نگهداری و پردازش صحیح داده‌های مربوط به حمل بار میوه و سبزی، همکاری با سایر طرفین و کاهش اثرات زیست محیطی آن از دیگر ویژگی‌های مهمی است که باید در هنگام حمل بار میوه و سبزی مورد توجه قرار بگیرند.

پرسش‌های متداول