تاثیر آب و هوا بر انتخاب ماشین باربری همیشه مورد توجه تولیدکنندگان و مدیران لجستیک شرکت‌ها قرار می‌گیرد چون شرایط آب و هوایی نامساعد باعث کاهش سرعت ارسال، کاهش اجباری وزن محموله و تأخیر در تخلیه میشود. این بار در بلاگ ترابرنت، تاثیر آب و هوا بر حمل و نقل را زیر ذره‌بین می‌گذاریم و برای شما از جزییات انتخاب ماشین مناسب حمل بار در شرایط آب و هوایی متغیر می‌گوییم.
بررسی تأثیرات شرایط جوی بر انتخاب ماشین باربری
هوای آفتابی، بارانی، برفی و سایر شرایط هوایی روی عملکرد راننده، کیفیت و کمیت حمل بار اثر می‌گذارند. این موضوع فقط در ایران اتفاق نمی‌افتد. یک گزارش آماری مربوط به سال 2020 که توسط وزارت حمل و نقل ایالات متحده منتشر شده نشان می‌دهد، تاثیر آب و هوا، دست‌کم سالانه 3.8 میلیون دلار به بخش حمل بار در این کشور خسارت می‌زند.
در ایران هم نتایج پژوهشی که در مورد باربری در آب و هوای نامساعد در استان گیلان انجام شده نشان دهنده تاثیر این عامل روی حمل بار است. پژوهشگران به این نتیجه رسیده‌اند که در فاصله سال‌های 1393 تا 1398، در مجموع 3809 مورد تصادف ماشین سنگین در این استان رخ داده که به علت شرایط جوی ناپایدار بوده است.
تأثیر آب و هوای نامساعد در باربری
اگرچه تمام ماشینهای سنگین می‌توانند بار شما را حمل کنند، اما عملکرد آنها در شرایط آب و هوایی مختلف تغییر می‌کند. در واقع تاثیر آب و هوا بر انتخاب ماشین باربری به این دلیل است که باران، باد، برف، مه، طوفان، تگرگ و … هر کدام به شکلی روی عملکرد ماشین سنگین اثر می‌گذارند.
مثلا باران و برف باعث لغزندگی جاده می‌شوند. هوای مه‌آلود سطح دید را کاهش می‌دهد، طوفان راننده‌ها را مجبور به تغییر مسیر می‌کند و باد شدید باعث افزایش ریسک واژگونی ماشین سنگین میشود.
اینجاست که انتخاب ماشین مناسب در شرایط مناسب به شما که تولیدکننده کالا هستید کمک می‌کند تا بتوانید جریان زنجیره تامین را همواره و به شکل مستمر حفظ کنید. اما به کارگیری ماشین اشتباه برای حمل بار در شرایط جوی ناپایدار در بهترین حالت باعث یکی از اتفاقات زیر میشود.
- تأخیر در تخلیه بار
- تغییر مسیر از پیش تعیین شده
- افزایش ریسک تصادف
- احتمال آسیب به کالا یا محصول
- افزایش مصرف سوخت
تاثیر شرایط جوی متغیر در کرایه حمل بار
حمل بار با کامیون و سایر ماشینهای سنگین در شرایط جوی ناپایدار ضمن اینکه خسارت‌های متعددی را به تولیدکننده یا ارسال کننده کالا وارد می‌کند، به شکل غیر مستقیم باعث افزایش کرایه حمل بار نیز میشود. حمل بار در این شرایط نیاز به تجهیزات ویژه‌ای دارد که تهیه کردن آن برای رانندگان هزینه دارد، پس این میتواند کرایه را افزایش دهد.
علاوه بر این به خاطر توقف بیشتر در آب و هوای بارانی، برفی یا طوفانی، میزان سوخت بیشتری مصرف میشود. میزان سوخت هم در صورتی که بیشتر از سهمیه دریافتی رانندگان باشد، آنها را ناچار می‌کند با قیمت آزاد گازوئیل بزنند که این هم به صورت بالقوه کرایه را افزایش می‌دهد.
همچنین باربری در آب و هوای نامساعد میزان عرضه و تقاضا را به هم می‌زند. به عبارت دیگر، تعداد رانندگانی که تمایل داشته باشند بار را در شرایط جوی نامناسب حمل کنند کمتر از میزان بار موجود برای حمل میشود. در این حالت هم باز کرایه حمل بار کمتری پرداخت میشود که اگرچه میتواند به معنی صرفه‌جویی در هزینه‌های لجستیکی باشد اما ممکن است نتوانید با کرایه پایین، ماشین مناسب را پیدا کنید.
چالش‌های باربری در آب و هوای نامساعد
کاهش سرعت حمل و نقل و تأخیر در زمان‌بندی
کاهش سرعت ارسال بار یکی از اولین نتایج شرایط آب و هوایی متغیر است. رانندگان کامیون و تریلی در آب و هوای بارانی، برفی یا طوفانی مجبورند با سرعت کمتری حرکت کنند. این در حالی است که شاید توافق بین شما و راننده این بوده که بتوانید کالا را قبل از یک زمان معین به دست مصرف‌کننده برسانید. اما کاهش سرعت ارسال تمام زمانبندی‌های بارگیری و تخلیه را تغییر می‌دهد.
افزایش ریسک حوادث و خسارات جانی و مالی
همانطور که قبلا هم گفتیم، متأسفانه شرایط جوی ناپایدار باعث بروز تصادف میشود و تعدادی از این تصادف‌ها خطرات جبران ناپذیری داشته است. لغزندگی جاده‌ها، کاهش دید راننده و باد شدید از جمله دلایلی هستند که در کنار سایر شرایط بد جوی، میزان تصادف را افزایش می‌دهند.
تصادف‌های جاده‌ای برای ماشینهای سنگین فقط به خود ماشین و راننده خسارت وارد نمی‌کند. باری که داخل بارگیر قرار دارد هم ممکن است واژگون شده و به جاده بریزد یا دچار آتش‌سوزی شود یا اینکه به هر دلیلی دیگر قابل استفاده نباشد.
نیاز به تجهیزات و فناوری‌های ایمنی ویژه
رانندگی با وجود آب و هوای پیش‌بینی نشده، نیاز به استفاده از تجهیزات خاصی مثل زنجیره چرخ، بخاری، چراغ‌های مه‌شکن، محلول‌های ضد یخ و … نیز دارد. اگر این مواد در کامیون یا تریلی وجود نداشته باشند، امکان حرکت از ماشین سنگین در هوای ناپایدار گرفته میشود. علاوه بر این اطمینان از داشتن سوخت کافی برای عبور از مسیرهایی با آب و هوای متغیر هم یکی دیگر از پیش‌بینی‌های لازم برای حمل بار در این شرایط است.
بستن برخی جاده های کوهستانی توسط راهداری
گاهی اوقات به علت سقوط بهمن، ریزش سنگریزه یا رانش کوه، برخی از محورهای مواصلاتی به طور موقت بسته می‌شوند. از آنجایی که معمولا مسیر تردد کامیون و تریلی در بارنامه ثبت میشود، بسته شدن ناگهانی مسیرها میتواند زمان بارگیری و تخلیه بار را تغییر دهد.
در این شرایط شما باید مسیرهای جدیدی را پیشنهاد دهید یا اینکه از رانندگان بخواهید از محورهای متفاوتی عبور کنند. البته در این مورد هم نمی‌توانیم فکر کنیم هیچ خطری بار را تهدید نمی‌کند. به هر حال شرایط آب و هوایی کاملا غیرقابل پیش‌بینی هستند.
نکات انتخاب ماشین باربری مناسب در شرایط آب و هوایی گوناگون
گردباد (وزش باد، اجسام معلق در هوا)
در این شرایط استفاده از کامیون مسقف، خاور مسقف، نیسان و وانت مسقف توصیه نمی‌شود. بخش بارگیرها در معرض فشار جریان هوا قرار می‌گیرند که این موضوع کنترل ماشین را سخت می‌کند.
افراد با تجربه در شرکت‌های باربری پیشنهاد می‌دهند برای عبور از مسیرهایی که احتمال گردباد در آنها وجود دارد از تریلی‌های کفی و کامیونهای روباز استفاده کنید. همانطور که حدس زدید جریان باد به شکل بهتری از بخش بارگیر این ماشینها عبور می‌کند و به همین دلیل راننده بهتر میتواند ماشین را کنترل کند.
رعد و برق (باران شدید، صاعقه)
در صورت رعد و برق و بارش شدید استفاده از ماشینهای روباز و حتی چادری توصیه نمی‌شود. آب باران به آسانی وارد بارگیر این ماشینها میشود و به محموله آسیب می‌زند.
در این شرایط بهتر است از ماشین‌هایی مثل کامیون تک و جفت مسقف، خاور مسقف و نیسان مسقف استفاده کنید. همچنین خوب است که این ماشینها دارای ترمز ABS باشند. علاوه بر این ضدآب بودن جنس بدنه بارگیر هم میتواند اطمینان در حمل بار را افزایش دهد.
مه‌آلود (شبنم صبحگاهی)
رانندگانی که تجربه رانندگی در جاده‌های مه‌آلود را داشته باشند با کامیون‌ها و تریلی‌های قدیمی به مشکل برمی‌خورند. این ماشینها فاقد سیستم‌های هشدار دهنده و کنترل کننده هستند.
برای اینکه بتوانید تاثیر این آب و هوا بر انتخاب ماشین باربری را کمتر کنید، ماشین‌هایی را برای حمل بار انتخاب کنید که قابلیت کروز کنترل داشته باشند و به سیستم هشدار خروج از خط مجهز باشند.
برف سنگین و کولاک (یخ‌زدگی، بوران، تگرگ)
استفاده از تریلی کفی در این آب و هوا یک تصمیم اشتباه است. تریلی کفی را تصور کنید که برف سنگینی روی بارگیر آن جمع شده است! علاوه بر این استفاه از ماشینهای روباز هم به هیچ عنوان گزینه مناسبی برای هوای برفی نیستند.
در این شرایط برای محافظت از بار از بارگیرهای مسقف استفاده کنید. البته اگر قصد دارید مواد غذایی یا دارویی را از مسیرهایی با آب و هوای برفی ارسال کنید و این مواد نباید به نقطه انجماد برسند، انتخاب ماشین یخچالی هم گزینه مناسبی است. البته همه این ماشینها باید به تجهیزاتی مثل زنجیرچرخ مجهز باشند.
طوفان (تندباد، رگبار)
در هوای طوفانی، خطر واژگونی ماشین سنگین مسقف وجود دارد. این موضوع نه تنها به بار آسیب می‌زند، بلکه باعث بروز خطر جانی برای خود راننده نیز میشود.
باربری در آب و هوای نامساعد و طوفانی با نیسان وانت انتخاب بهتری است. راننده نیسان کنترل بیشتری روی ماشین دارد و احتمال واژگونی در این ماشین کمتر است.
ابری (احتمال کاهش دما)
تجهیزات ایمنی ماشینهای باربری برای عبور از آب و هوای ابری معمولا کافی است. اما از آنجایی که پایداری این وضعیت هوایی اصلا مشخص نیست، بهتر است از ماشین‌هایی برای باربری استفاده کنید که امکانات لازم را در صورت بارش باران داشته باشند.
افرادی که تجربه حمل بار در این آب و هوا را دارند، توصیه میکنند از تریلی یخچالی، کامیونهای تک و جفت مسقف و خاور یخچالدار استفاده کنید. علاوه بر این لازم است این ماشینها چراغ‌های مناسب و سیستم‌های ترمز کارآمدی داشته باشند.
آب و هوای صاف و آفتابی
شاید فکر کنید ارسال بار در یک روز میانه تابستان احتیاج به هیچ‌گونه برنامه‌ریزی خاصی برای انتخاب ماشین ندارد. اما اگر باری که ارسال می‌کنید، حساس باشد، انتخاب ماشینها هم میتواند حساس باشد.
اینجا نکته‌هایی وجود دارد از جمله اینکه باد لاستیک برای ماشین باربری در آب و هوای آفتابی باید تنظیم شده باشد، چون ریسک پنجری در این هوا بیشتر است. علاوه بر این اشعه آفتاب روی بار شما اثر می‌گذارد بنابراین استفاده از بارگیر مسقف یا بارگیر یخچالی را نیز امتحان کنید.
سوالات متداول
به دلیل اینکه همه ماشینهای نیمه سنگین و سنگین توانایی حمل بار در همه شرایط آب و هوایی را ندارند. همانطور که در این مقاله گفته شده، برای نمونه استفاده از تریلی کفی برای هوای برفی مناسب نیست یا نباید در کامیون تک مسقف هنگام وزش باد بارگیری کرد.
تریلی کفی و انواع کامیونهای روباز برای حمل بار در مسیرهای برفی گزینههای خوبی نیستند. به این دلیل که بارش برف باعث آسیب به بار میشود و البته کنترل کردن این ماشینها بدون تجهیزات لازم هم میتواند در این هوا دشوار باشد.
نیسان بار با توجه به اینکه نسبت به سایر وانتها قدرت موتور و گشتاوری بیشتری دارد و حتی تا سه تن هم با آن بار میزنند، میتواند وظیفه حمل بار در صورت وقوع رعد و برق و هوای طوفانی را انجام دهد.
رانندگان ترابرنت تلاش میکنند از امکانات و تجهیزات لازم برای اطمینان از امنیت حمل بار در شرایط آب و هوایی مختلف استفاده کنند. با این حال شما میتوانید با استفاده از تنوع بالای ناوگان انتخابی در برنامه، ماشینی را انتخاب کنید که برای حمل بار شما با توجه به شرایط آب و هوایی مناسب باشد. علاوه بر این میتوانید در مورد حساسیت حمل بار با رانندگان مذاکره کنید.
نقطه پایان
در این مقاله به این نگرانی پاسخ دادیم که چطور تاثیر آب و هوا بر حمل و نقل باعث میشود تا به انتخاب ماشین مناسب برای حمل بار فکر کنیم. درباره جنبه‌های مختلف این تاثیرگذاری مثل تاخیر در تخلیه بار، تغییر در مسیرهای تردد، افزایش ریسک تصادف، احتمال آسیب به کالا و افزایش مصرف سوخت توضیح دادیم.
همچنین بخش دیگری از این مقاله را به راهنمای انتخاب ماشین باربری در انواع شرایط آب و هوایی از جمله باران، برف، طوفان، گردباد و … اختصاص دادیم و برای هر کدام از این شرایط ماشین مناسبی را معرفی کردیم.
شما با اعلام بار در ترابرنت میتوانید ضمن مذاکره با رانندگان درباره وضعیت آب و هوا، بیشتر از 20 مدل بارگیر را انتخاب کنید که هر کدام دارای قابلیت‌های مجزایی هستند. این حق انتخاب به شما اجازه می‌دهد در شرایط جوی ناپایدار هم بتوانید محصول‌تان را به دست مشتریان برسانید.
