از مدت‌ها پیش تاکنون، روش دریایی یکی از بهترین شیوه‌ها برای ارسال بارهای بین‌المللی در نظر گرفته می‌شده است. به طوری که تقریبا 90 درصد کالاها از این طریق به کشور مقصد خود می‌رسیدند. این مسئله در حال حاضر هم صدق می‌کند و بیشتر افراد ترجیح می‌دهند که از روش دریایی کالای مورد نظر خود را به کشور مقصدشان بفرستند. در این زمینه، مدارک و اصطلاحات مهمی مورد استفاده قرار می‌گیرند که یکی از مهمترین آنها بارنامه دریایی است. اما به نظر شما بارنامه دریایی چیست و چه انواعی دارد؟ چه اطلاعاتی در این بارنامه درج می‌شوند؟
به طور کلی، اصطلاحات و کلمات متعددی در حمل و نقل بین‌المللی کالا مورد استفاده قرار می‌گیرند که یکی از مهمترین آنها، همین بارنامه از نوع دریایی است. شناخت این مفاهیم و اصطلاحات موجود می‌شود که ارسال بارهای بین‌المللی برای صاحبان کالا تا حد خیلی زیادی ساده شود. حتی اگر هیچ سررشته‌ای هم در این خصوص نداشته باشید، باز هم شناختن این اصطلاحات کمک بسیار زیادی به شما می‌کند تا بتوانید تا حد زیادی فرایند ارسال بار به صورت دریایی را انجام دهید.
بارنامه دریایی یعنی چه؟
همان طور که از نام آن هم می‌توان حدس زد، ارسال بار به روش دریایی یعنی شما کالایی را از کشور مبدا تا مقصد از طریق کشتی و دریا به آدرس گیرنده بفرستید. این روش که باید حتما توسط شرکت‌های مخصوص حمل و نقل فورواردری خصوصی و دولتی انجام شود، قوانین و مقررات خاص خودش را دارد.
این شرکت‌ها همه هماهنگی‌های لازم برای رساندن کالا به کشور مقصد را انجام می‌دهند و کارهای مختلفی مانند صدور بارنامه، انبارداری، صدور پروفرمای حمل، بیمه باربری و انجام همه تشریفات گمرکی را بر عهده دارند. علاوه بر این موارد، شرکت‌های فورواردری وظایف دیگری هم دارند که برخی از مهمترین آنها، شامل مواردی مانند دریافت تاییدیه، تحویل دادن کالا به گمرک کشور مقصد، دادن اطلاعات کامل درباره قرارداد، بررسی سالم بودن کالا موقع تحویل آن در هر یک از گمرک‌ها و اعلام ورود به هر یک از طرفین می‌شوند.
با توجه به این موارد، می‌توان گفت که بارنامه دریایی در واقع سندی است که توسط حمل کننده کالا یا نماینده قانونی او صادر می‌شود و نشان دهنده این است که مبلغ حمل کالا را از مشتری دریافت کرده است. در بارنامه دریایی، اطلاعاتی مانند نوع کالا، وزن کالا، مقدار دقیق هزینه حمل بار، مبدا انتقال کالا، مقصد دریافت آن و تمام شرایط در نظر گرفته شده بین مشتری و شرکت فورواردری وجود دارند. وجود این مدرک اهمیت بسیار زیادی در حمل و نقل دریایی دارد و باید حتما موقع حمل کالای خود، این مدرک را داشته باشید.
مقاله پیشنهادی: بارنامه الکترونیکی
انواع بارنامه دریایی
در شرایط مختلف ممکن است بارنامه‌های دریایی هم در انواع مختلفی به وجود بیایند. به عنوان مثال، برخی از این انواع بارنامه دریایی می‌توان به مواردی مانند بارنامه مستقیم، بارنامه دریایی سراسری، بارنامه چارتر، بارنامه سرویس‌های منظم دریایی، بارنامه دریایی حمل مرکب فیاتا و سایر موارد این چنینی اشاره کرد. در این قسمت، هر یک از انواع بارنامه دریایی را به شما معرفی کرده و توضیح مختصری درباره آنها ارائه خواهیم داد. پس با دقت به بخش زیر توجه کنید تا ببینید که بارنامه‌های دریایی در چه انواعی صادر می‌شوند.
◉ بارنامه دریایی مستقیم یا Direct B/L
بارنامه دریایی مستقیم یکی از مهمترین بارنامه‌های موجود در حمل و نقل دریایی شناخته می‌شود که از زمان بارگیری در مبدا تا تخلیه کالا در مقصد به هیچ عنوان تغییر نمی‌کند. این بدان معنی است که این کالا به صورت مستقیم از مبدا تا مقصد می‌رسد و یک بارگیری دیگری در طول مسیر انجام نخواهد شد. به عنوان مثال، ممکن است گاهی مواقع در طول مسیر و در کشورهای ثالث، کشتی توقف کرده و مجددا بارگیری کند و سپس با استفاده از روش هوایی و یا زمینی به مقصد آخر خود برسد. با این حال، این مسئله در بارنامه مستقیم انجام نخواهد شد.
در این مقاله درباره پکینگ لیست چیست صحبت کرده ایم
◉ بارنامه سراسری دریایی یا Through B/L
یکی دیگر از انواع بارنامه دریایی که دقیقا مقابل بارنامه دریایی مستقیم قرار می‌گیرد، بارنامه سراسری است. یعنی این نوع بارنامه به شرکت فورواردری این امکان را می‌دهد که در صورت لزوم خیلی راحت در کشورهای ثالث توقف کرده و بارگیری‌های جدیدی انجام دهند. تنها نکته ای که باید در این شرایط مدنظر قرار داد، این است که در این نوع بارنامه باید وسیله حمل حتما کشتی باشد.
◉ بارنامه دریایی چارتر یا Charter Party B/L
بارنامه دریایی چارتر به این معنی است که صاحب کالا بخواهد با استفاده از یک کشتی اجاره‌ای و به صورت دربست، محموله خود را از کشور مبدا به مقصد برساند. این بدان معنی است که در این بارنامه باید همه ظرفیت کشتی را اجاره کند و همه آنها متعلق به صاحب بار است. در نتیجه، هیچ کالای متفرقه‌ای امکان ورود به کشتی را ندارد. لازم به ذکر است که بانک‌ها این نوع بارنامه را به رسمیت نمی‌شناسند.
◉ بارنامه دریایی سرویس‌های منظم Liner B/L
نمونه دیگری از انواع بارنامه که ما در این بخش به آن اشاره می‌کنیم، بارنامه سرویس‌های منظم دریایی است. این مدرک برای کشتی‌هایی صادر می‌شود که قوانین مخصوص به خود را دارند و از یک بارنامه حرکتی منظم پیروی می‌کنند. به خاطر داشتن قوانین متفاوت، اصول، قوانین و حتی نرخ حمل بار توسط آنها متفاوت است و نمی‌توان آنها را با کشتی‌های معمولی مقایسه کرد. هزینه حمل بار با استفاده از کشتی‌هایی که از بارنامه دریایی سرویس‌های منظم پیروی می‌کنند، بیشتر است.
در مقاله بارنامه مستر چیست درباره این مدل بارنامه توضیحات کاملی ارائه داده‌ایم.
◉ بارنامه حمل مرکب فیاتا یا F.B.L
در این مدرک، تمام مشخصات و اطلاعات مربوط به عاملین و خدمه شرکت حمل و نقل و فورواردری درج می‌شود. خوشبختانه اتاق بازرگانی بین‌المللی هم این مدرک را تأیید کرده است و قابلیت معامله دارد. در بارنامه مرکب فیاتا، مشخص شده که شرکت فورواردری یا حمل و نقل علاوه بر قبول مسئولیت دریافت کالا به صورت سالم از مقصد، مسئولیت همه خدمه کشتی را نیز عهده‌دار خواهد شد.
مقاله پیشنهادی: کارنه تیر چیست
نمونه‌های دیگر انواع بارنامه
علاوه بر بارنامه‌های دریایی که پیش از این معرفی کردیم، این بارنامه‌ها انواع مختلف دیگری نیز دارند که بر اساس فاکتورهای متعددی مانند موقعیت، تعداد وسیله حمل و حتی نوع خدمات با یکدیگر متفاوت هستند. در این بخش، برخی دیگر از انواع بارنامه دریایی را به صورت مختصر معرفی می‌کنیم.
- بارنامه غیر مخدوش یا تمیز (Clean Bill Of Lading): یعنی هیچ گونه اطلاعاتی مبنی بر آسیب دیدن و یا معیوب بودن کالا در بارنامه درج نمی‌شود.
- بارنامه مخدوش یا غیرتمیز (Claused Bill of Lading): این بارنامه دقیقا مقابل نمونه قبلی قرار می‌گیرد و در آن به صراحت از معیوب بودن کالا صحبت شده است.
- بارنامه ترانسشیپ (Transshipment Bill of Lading): این بارنامه شباهت خیلی زیادی به بارنامه دریایی مستقیم دارد.
فرآیند ترانشیپ چگونه است
سخن پایانی
در این مقاله از ترابرنت، به طور کامل با بارنامه دریایی آشنا شدید و متوجه شدید که انواع بارنامه دریایی شامل چه مواردی می‌شوند. همان طور که گفتیم، وجود این بارنامه در حمل و نقل دریایی کالا اهمیت بسیار زیادی دارد و از آنجا که خیلی از افراد در حال حاضر این روش را به خاطر مقرون به صرفه بودن نسبت به خیلی از روش‌های دیگر ترجیح می‌دهند، باید حتما اطلاعات کاملی درباره آن به دست آورد. اگر هر سوال دیگری درباره بارنامه دریایی دارید، می‌توانید در قسمت نظرات از ما بپرسید تا به شما عزیزان پاسخ دهیم.
